Íslenzk tunga - 01.01.1965, Blaðsíða 29

UM ALDUR OG UPPRUNA KV-FRAMBURÐAR
27
Alþingisskrifari ]>etta ár var Guðmundur Sigurðsson, síðar sýslu-
maður á Ingjaldshóli. Hann var Barðstrendingur að uppruna, fædd-
ur árið 1700. Gæti þetta bent til, að Guðmundur hafi haft Æv-fram-
burð. Hins vegar er ýmislegt varhugavert við þetta dæmi. Ruglingur
á orðstofnunum hvik- og hvik- virðist koma fyrir meðal þeirra, sem
annars hafa /ip-framburð.25 Loks er prentunin þarna milliliður,
sem vel kann að hafa skipt á h og k.
3.2. Traustara dæmi er í Jarðabók Árna Magnússonar, þar sem
ritað er kvömmum í stað hvömmum. í lýsingu jarðarinnar Skarðs
í Sauðárhreppi í Skagafirði, sem gerð er 1709, er þessi málsgrein:
„Eingjar aungvar ad telia nema livad hendt er úr hollta kvömmumm
og valllendis breckumm.“2C Af einni ástæðu kynni að mega ve-
fengja gildi þessa dæmis. Á eftir kvö er lítið strik upp fyrir línu,
sem gæti stafað af því, að ritari hafi verið byrjaður að draga til
annars stafs en m. Má láta sér detta í hug, að hann hafi í fyrstu ætl-
að að setja þarna eitthvert orð, sem hefst á kvö-, kvo- eða kvó-, en ö
skrifar hann nánast sem ó. Ekki hefur mér hugkvæmzt neitt orð,
sem þarna gæti staðið annað en kvos, en rithátturinn virðist ekki
likur ]>ví, að ritari hafi ætlað að skrifa s. Það dregur hann fyrst
niður fyrir línu, ef það stendur á eftir o. Það þyrfti því gildari
ástæðu til að vanlreysta dæminu en þessa.
Ekki er vitað, hver hefur ritað þetta handrit. Páll Vídalín kveðst
sjálfur hafa farið norður í Skagafjörð haustið 1709 og unnið að
Jarðabókinni, en hann getur ekki um aðstoðarmenn sína.27 At-
hyglisvert er, að dæmi þetta er einmitt af þeim hluta landsins, þar
sem helzt mætti vænta /ctj-framburðar á þessum tíma, og engan veg-
inn er ólíklegt, að innanhéraðsmaður hafi skrifað fyrir Pál.
3.31. Eitt dæmi þess, að ritað sé kv fyrir hv, er að finna í hand-
2r' „Some Icelandic words,“ Acta VII, 228.
20 Árni Magnússon og Páll Vídalín, JarÖahók. Skagafjartfarsýsla, Þjóðskjs.
í útgafu bókarinnar er þessa ritháttar getið neðanmáls (JarÖabók Árna Magn-
ússonar og Páls Vídalíns IX (Kaupmannaliöfn 1930), 44).
27 „Annáll Páls Vídalíns," Annálar 1400—1800 I (Reykjavík 1922—27),
730.