Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1920, Page 49

stjórnina í Rússlandi fær keisaravaldið þýzka rot-
höggið, því að öreigalýðurinn þýzki mun þá sækja
hvöt og upþörvan sem dugir til starfsbræðra sinna í
Rússlandi.«
Stjórnarbyltingin rússneska í marz 1917 breiddi
faðminn móti landflótta byltingamönnum og drifu
þeir heim hvaðanæfa. Trotzky varð þó að dveljast
enn um hríð í New York sakir féleysi. Loks héldu
vinir hans samkomu fyrir hann og náðu saman
nokkrum hundruðum dala. Nægði það tit þess að fá
honum og fjölskjddu hans fari austur um haf á öðru
farrými í eimskipinu »Christianiafjord«. Skipið kem-
ur við í Halifax til þess að Englendingar rannsaki
fólk og farangur. Ryldr þeim Trotzky eitthvað grun-
samlegur, hefta för hans og hafa hann i haldi sjö
vikna tíma. Rá kemar símskeyti frá Alexander Keren-
sky, sem mælist eftir, að Trotzky sé veitt fararleyfi
og fekst það. Kerensky vissi, að Trotzky var miki'il
málafylgjumaður og hugðist mundu hafa mikil uot
af honum, þótt önnur yrði raunin á, þvi að Trotzky
vann að undirbúningi nóvember-byltingarinnar og
átti mjög mikinn þátt i að steypa Kerensky frá
völdum.
í Pétursborg hitti Trotzky marga fornvini sína frá
byltingarárinu 1905. Urðu þar fagnaðarfundir og tók-
ust upp leynilegar ráðagerðir, er síðar komu fram.
í flokki þessara manna var Joffe, er fyrr var getið og
nú kom þangað einnig annar örlagarikur maður,
sendur í luktum vagni frá Sviss yíir Pýzkaland. Pað
var Lenin.
Pessir félagar aliir saman koma af stað nóvember-
byltingunni, steypa Kerensky, stofna öreiga-veldi
Bolsevíka, og þeir Trotzky og Lenin gerast einvaldar.
Eitt fyrsta verk þeirra var að slíta grundvallarlaga-
þinginu. Sagði Trotzky, að »fulltrúaþing, sem bygð-
ist á svo þunglamalegu fyrirkomulagi sem almennum
kosningarrétti, yrði ávalt á eftir tímanum og gæti
(11)