Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1920, Page 60

Parnells var breytt í »írska þjóðernisflokkinn« árið
1900. Hurfu þá saman nokkur þau flokksbrot er áður
vóru dreifð, og var Redmond kosinn formaður flokks-
ins og var það síðan til dauðadags. — Við kosning-
arnar 1910 stóðu ensku flokkarnir í þarlamentinu svo
jafnt að vígi, að Redmond gat algerlega riðið bagga-
muninn með írska þjóðernisflokknum. Neytti hann þá
færis að vinna að framgangi frlands-málanna, fyrst
með því að brjóta á bak aftur vald efri-málstofunnar
og tókst það einungis fyrir hans atfylgi og síðan að
koma fram frumvarpi um sjálfstjórn fra. Frumvarpið
var lagt fram 1912 og varð um það samkomulag að
mestu milli Bretastjórnar og Redmonds. írland átti
að vísu að lúta Stóra-Bretlandi og senda fulltrúa í
Parlamentið, þar sem rædd skyldi hin veigameiri
málefni, en átti að öðru leyti að hafa heimastjórn og
þing á írlandi, er réði »sérmálum« landsins.
En sjálfstjórnarlög þessi strönduðu á mótstöðu
U/sfer-manna. Sum bygðarlög í Ulster eru að mestu
bygt Englendingum. Peir eru mótmælenda-trúar og
hafa engan samhug með írum. Vildu þeir fvrir eng-
an mun þurfa að lúta yfirdrotnan íra. Sir Edward
Carson gerðist foringi mótspyrnunnar og fór fram
með svo miklu forsi, að hann dró saman sjálfboða-
lið og æfði við vopnaburð. Varð honum vel til liðs
og fekk brátt 100 þúsundir manna, enda var hann
studdur af alríkisflokknum enska og fekk enska liðs-
foringja til þess að æfa liðið. Vopn keyptu þeir í
laumi frá Pýzkalandi og úr öðrum áttum og hótuðu
að neyta þeirra, er til þess kæmi, að þeir ætti að
lúta írskum yfirráðum.
Nú var kominn nýr flokkur til sögunnar á frlandi,
er nefndist Sinn Fein, þ. e.: »Vér sjálfir«. Flokkur
þessi var stofnaður af Arthur Griffilh rithöfundi áriö
1905 og var skipaður með bandalagi ýmissa félaga, er
sum vóru opinber og sum leynileg. Var flokknum
lítill gaumur gefinn í fyrstu, og fvltu hann þó ýmsir
(22)