Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1961, Side 35

aldarminning hannesar hafsteins skálds
17
Gott er nú á lífið fram að líta,
ijuft er með þér starfi dags að hlíta.
§®kkar sól og glæstri för vill flýta.
t aðmi þig gæfan og leiði þín spor.
öja, framtíðin bíður, með blómþakið
skaut,
og blasa við hlíðar með gróður og skraut.
öja, röðullinn blikar svo blíður og fagur.
oe blessaður ætíð þinn fæðingardagur.
Verður síðar að því vikið, hvert
reiðarslag honum var missir sinnar
elskuðu eiginkonu á miðju ævidægri
hennar. Sjálfur andaðist hann 13.
desember 1922 eftir langa vanheilsu.
III.
Ungur tók Hannes Hafstein að
yrkja, og er það til marks um það,
hve bráðþroska hann var í þeim
®fnum, að á tvítugsaldri orti hann
ágæt kvæði „þrungin af þrótti og
®skufjöri“ (S. Nordal), framsóknar-
anda og föðurlandsást, er fundu
hæman hljómgrunn hjá löndum
hans og öfluðu honum mikilla vin-
sælda. Skólabróðir hans og samherji
frá yngri árum, Einar H. Kvaran,
1 itaði í Eimreiðina (1932) merkilega
°g skemmtilega grein, „Hannes Haf-
^tein á stúdentsárunum", og tekur
har upp í greinarlok neðanskráð um-
^ræli úr grein, sem hann hafði skrif-
a í Lögréitu um útgáfuna af ljóð-
Urn Hannesar, er út kom árið 1916:
ȃg veit ekki, hvort nokkrum er
bnnugt um íslending, sem hafi ver-
1 rneira bráðþroska en Hannes Haf-
sfein. Á þessum árum lét hann,
stundum dag eftir dag, rigna yfir
? ^ur vini sína ljóðum, sem okkur
Undust merkilegir viðburðir í bók-
jbenntum þjóðarinnar — og voru
i a ^ka. Ljóð þessa tvítuga manns
a a orðið „klassisk11. Þau hafa verið
vórum hvers íslendings, sem nokk-
ln f^nia hefur tekið sér ljóð í munn.
Menn hafa vitnað til þeirra, að sínu
leyti eins og til alþekktra málshátta.
Börnin hafa lært þau í skólum og
heimahúsum. Menn hafa lesið þau
og sungið í ölteiti. Og prestarnir
hafa farið með erindi úr þeim á pré-
dikunarstólnum.
Farandspákona náði einu sinni í
hann á þessum árum. Hún vissi ekk-
ert um hann, hver hann væri eða
hvaðan hann væri. Hún sagði hon-
um, að það ætti fyrir honum að
liggja að verða æðstur maður á sínu
landi. Við höfðum enga ofsatrú á
spádómum á þeim árum. En þessi
spádómur þótti okkur, vinum hans,
sennilegur. Hann var fríðastur sýn-
um, gervilegastur og glæsilegastur
íslendingur, sem við höfum séð.
Hann var, eins og Snorri Sturluson
kveður að orði um Ólaf Tryggvason,
„allra manna glaðastur“. Hann virt-
ist fæddur til þess að verða gæfu-
maður. Og metorð og völd töldum
við að sjálfsögðu gæfu.
En hvað sem því leið, þurftum við
ekki að fá neina spákonu til þess
að segja okkur það, að hann mundi
verða talinn með mestu skáldum ís-
lendinga. Við vorum ekki í neinum
vafa um, að hann var orðinn það.“
Framan af árum birtust kvæði
Hannesar í ýmsum íslenzkum blöð-
um og tímaritum, en fyrsta kvæða-
safn hans, Ýmsisleg ljóðmæli, komu
út 1893. Heildarútgáfa ljóða hans,
Ljóða-bók, var prentað 1916, öðru
sinni, mikið aukin, 1925, og endur-
prentuð 1951. Annaðist Tómas Guð-
mundsson skáld þá útgáfu og fylgdi
henni úr hlaði með gagnorðum for-
mála. Úrval úr kvæðum Hannesar
hefir tvisvar verið gefið út: Ljóð-
mæli, sem Vilhjálmur Þ. Gíslason