Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1961, Síða 44

26
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
eftirfarandi áminningar í huga:
Donna drottning mælir ekki orð,
leikinn út. í svip hennar, látbragði
og hárfínum hreyfingum, verða á-
horfendur að lesa hámark kvenlegr-
ar fegurðar og drottninglegrar
tignar. Líkt er komið með Ali. Tím-
unum saman þjáist hann þegjandi af
ótta og kvíða eða er niðursokkinn í
himnakort, gler og dulspeki, og fær
lýst því sálarástandi aðeins með
fjölbreyttum grettum, fettum og
brettum. Atlotum elskendanna, í
fíflstúkunni, skal svo í hóf stillt,
að enginn hneykslist. Og er svo með
stígandi ölvun kóngs, unz hann velt-
ur út af í leikslok. Séu ekki föng á
hljómsveit, skal notast í þess stað
gjálfur og kjaftæði hirðarinnar og
skvaldur og háreysti múgsins. Texta
kórsöngvanna skulu atomskáld
yrkja, en músíkina semja tólftóna
kompónistar, nema þar sem öðru-
vísi er fyrir sagt. Lofsveit skal sett
meðal áhorfenda, til að vekja og
stjórna hæfilegri hrifning, og æsa
þá til viðeigandi hláturs, gráts og
lófaklapps. Þegar hirðin gengur inn
í veizlusalinn, eru kóngur og drottn-
ing í broddi fylkingar, og setjast í
hásætin. Um þau skipa sér lífverð-
irnir. Vínföngum og rétta-tegund-
um og hvernig það er framreitt, á
borð eða í keltu, ræður leikstjóri.
Mest mun reyna á kunnáttu hans,
eftir að Ali krýpur fyrir kóngi. Úr
því vaknar og vex ótti veizlugesta,
og þeir taka að laumast út. Gerist
mest að því meðan á ræðu Kapí-
láns stendur. Þá er það og, að Merk-
úríus kemur inn með tvö blys og
réttir þau, sitt að hvorum tveggja
lífvarða; fer síðan út og Rísóríus
með honum. í leikslok eru ekki eft-
ir á sviðinu aðrir en kóngurinn (út-
úr), drottningin eins og marmara-
stytta, hinir tveir blysberar og
Kapílán, sem heldur ræðunni áfram
ad lib., unz tjaldið er fallið. En það
tekur að síga niður, er lífverðimir
lyfta blysunum að gullkertunum.
Þegar skör þess nemur við gólf, hefj-
ast sprengingar, brak og brestir,
dunur og dynkir, hróp og köll, fyrir-
bænir og formælingar, stunur og
angistarvein, grátur og gnístran
tanna ad lib. Þessi hávaði skal gilda
sem undirspil við kórsönginn:
„Buldi við brestur", og er það loka-
hljómleikur. Að honum loknum tek-
ur lofsveitin áhorfendur á sitt vald
og trekkir þá upp í gleðilæti, sem
krefjast þess, að tjaldið sé dregið
upp. Hvað þá mætir auganu, er um
þrennt að velja: 1) brunarústir Gull-
hallar; 2) niðamyrkur; 3) tabló, kot-
ríki. Á þeirri mynd eru olíuviðir,
og grænt gras, kálgarður, og kotið,
fífl og dulspekingur, Goðvaldi og
Þórása, karl og kerling og kýrin
Greppilhyma — allt í vinnufötum.
Þá er og sjór og kvöldroði. Og stillh
leikstjóri öllu þessu út eftir eigin
gení. Velji hann leikslok þessi, skal
kórsöngur fylgja, „f verkalok", und-
ir gamal-músík. Það hunzar lofsveit-
in og gengur á dyr. Fylgi áhorfendui’
henni, er óþarft, að tjaldið falli í
annað sinn.
Leikurinn hefst með kórsöng,
Gulljóla Glória. Meðan lyftist for-
tjaldið hægt. í stúkunum sjást fífl
og dulspekingur, hvor að iðju sinni-
Múg. (Mismunandi raddir fr®
torginu): Gleðileg jól. — Gulljól.
Gullljósajól. — Gullvalds jól. '
Gu'll. — Jól. (ad. lib. eins og brotin
grammófónplata, meðan Rós. fer ut