Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1961, Síða 54

36
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
hærri. (Dregur ýsur. — Nokkrir líf-
verðir taka Ali út með sér. — Frá
múg berst háreysti og kórsöngur,
„Verði ljós“).
Rís. (kallar hátt): Hver má kveikja
á kertum gullsins?
Gullv. (hristir sig): Því hefur
sendill vor umsjá yfir. Hvort förl-
ast sjón eða fækkar liði? Heyrum
vér lýð hylla, en hirð þögla? Skáli
nú allir og glaðir gerizt. Gumar og
kvinnur þambi minni hilmis síns og
hetju skálmar. Mæli það fram mál-
fróður meistarinn kjaftóður, kúnst-
lærður kapílán.
Kapílán: Það er oss ósegjanleg
æra og ánægja að vera einn allra
útvalinn til að flytja minni hans há-
tignar, konungs vors, Gullvalds. Og
maklegt er valið og viturlegt sem
önnur ákvæði vors alráða konungs
konunganna. Ræður hann jafnt í
efra sem neðra, en vér erum með-
algangarinn milli heims og him-
ins. Utan þess höfum vér af mikl-
um og meistaralegum lærdómi störf-
um starfað og rúnum rist ofurafrek
Gullvalds konungs, í ódauðlegar
kroníkur Undralands vors. Eru þær
bækur snilldarlega samdar og hinar
gullvægustu heimildir.
Rís.: Hvort mælir meistarinn fyr-
ir minni kóngs eða kapíláns?
Kap.: Og eru téðar kroníkur hin
dýrmætustu andleg menningar-
verðmæti, er lýsa munu alþjóð um
ókomnar aldir fram. Og vitnum vér
í þau ágætu rit um herferðir hans
hátignar, konungs vors, Gullvalds,
þá er hann fór sigri hrósandi um
heim allan. Á þeim krossferðum, í
þágu kærleiks og menningar, drap
hann og máði út af jörðinni allt ill-
þýði. Meinleysingjum skipaði hans
hátign í þræla-sveitir, er síðar báru
leir og byggðu Gullborg. Safnaði
konungur einnig góssi miklu, merk-
um dýrgripum, gulli og gimsteinum.
Eigi sást hilmi vorum yfir hin and-
legu menningarverðmæti. Á þau var
hann fundvís og hafði heim með
sér, í ódauðlegum sálum alkemista,
stjörnu- og dulspekinga. Og ber gull-
suðan óræk merki forsjár konungs-
ins í þessum efnum. Eigi verður
Gullvalds full flutt né drukkið,
án þess að nefnd sé gullsuðan,
hið mesta kraftaverk manna og
guða. En svo kunnugt er alþjóð um
þetta, að ekki tekur orðalengingum.
Annað merkilegt og mikilvægt af-
rek konungs vors er ókunnara en
skyldi. Vottar það þó fagurlega um
meiri stjórnvizku en öðrum guðum
og mönnum er gefin. Dæmum vér
réttmætt og tímabært að víkja að
þessu atriði á helgri kærleikshátíð
vorri. Oss er í hug kraftaverk það,
er konungur vann á kærleikanum,
sem frá ómunatíð hafði flækzt um
mannheim, stjórnlaus og stefnulaus-
ari höfuðskepnunum. Þennan vill-
ing, sem sé kærleikann, tók Gull-
valdur og tamdi hann til hlýðni og
þegnhollustu. Ætla mætti, að þegn
sá hefði lítið að starfa á Undra-
landi, sem flýtur í mjólk og hun-
angi. Þá er tíðarfarið ekki amalegt.
Sól um daga. Skúrir um nætur. Ein
er árstíð í landi voru, og aðeins ein.
Hún er hásumar. Þá eru jólin. Vitum
vér ei annan guð né mann en Gull-
vald konung, er skapað gæti börn-
um sínum skort í slíku og þvílíku
gósenlandi. En ekkert er konungi
vorum, Gullvaldi, ómögulegt. Fyrir
stjórnvizku hans skortir allmikinn
hluta þjóðarinnar fæðu, klæði og