Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1961, Side 58

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1961, Side 58
40 TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA Af öðrum sálmum skal aðeins vak- in athygli á „Söngvísu á jólahátíð- inni“ því úr henni er kaflinn „Rauð jól“ í íslands þúsund ár, með réttu metinn valskáldskapur. En upphaf- ið er svo: Jólin iþýð/lét sinn lýð/ljúfur guð fá, öngum, stríð,/öllum blíð,/í ásjá. Heilög mál/hvörra sál/hýran sinn koss gefur ennú/Guð þrennur/gott hnoss. Skyld sálmunum eru eftirmælin, enda stundum kölluð sálmar eftir menn. Af þeim má nefna eitt eftir dóttur séra Stefáns Ólafssonar, ann- að eftir vinkonu sr. Bjarna og bréf- félaga, Guðnýju Pálsdóttur í Suður- sveit, þriðja eftir tengdason hans í Hallormsstað. Þótt sálmar, guðsorð og kenni- kvæði sé umfangsmikil í kvæðasafni Bjarna, iþá munu ljóðabréfin vera umfangsmest. Alls munu vera ljóða- bréf til 25 manna í safninu. Flest bréfin skrifar hann til tveggja kvenna, Arndísar dóttur sinnar á Hallormsstað, með 27 flokka bréfa, og Guðnýjar Pálsdóttur á Kálfafells- stað, með 12 kvæði. Næst þeim geng- ur Stefán Ólafsson, prestur í Valla- nesi, með 8, og þá séra Eiríkur, son- ur Bjarna á Hallormsstað, með 3. Tvö bréf skrifar hann Elínu Þor- láksdóttur (Skúlasonar biskups) sýslumannsfrú á Víðivöllum (og Skriðu); hún hafði tekið son af honum. Þá skrifar hann samtíma- prestum að Kálfafellsstað, Bjarna- nesi, Stafafelli, Berufirði, Eydölum, Desjarmýri, Valþjófsstað; sumir þeirra voru frændur hans af Ey- dalaættinni; Jakob í Bjarnanesi son- ur hans. Einna fróðlegast er að athuga bréfin til Arndísar dóttur hans á Hallormsstað, af því að þau ná yfir svo langan tíma. Þriðja bréfið í röð- inni er dagsett 1681, og hafi hann skrifað eitt bréf á ári, gæti fyrsta bréfið verið frá 1679. En síðasta bréf- ið er dagsett 1701, ári áður en hún missir manninn. í bréfum þessum er oft allmikið af fyrirbænum og heillaóskum, en fréttir eru iþar líka alltíðar, bæði úr sveitinni og af heimili prests, og nefnir klerkur alloft heimilisfólkið með nafni og getur þess hvað það sé að starfa. Glefsur af utanhéraðs- fréttum koma og fyrir, sérstaklega viðvíkjandi siglingu á Reyðarfjörð og það sem þar með fylgir, ekki sízt tóbakið. Klerkur tekur sjálfur í nef og er oft vanur að senda dóttur sinni tóbakspís til páskanna. í sum- um bréfunum segir klerkur frá svaðilförum sínum á heimleið frá dóttur sinni yfir hálsinn að Þing- múla. Árið 1686 er illt og hart; klerkur býst við að 26 hross sín falli. Ofan á jarðbönn bætast kvefsýki, sem prestur lýsir sem verstu innflúensu, og tóbaksleysi. Haustið 1686 lýsir prestur svo heimilisfólki sínu og störfum þeirra: 10. Fagur á fótum stendur flokkur bæjarins enn, breiða út báðar hendur brúðir í tónaðinn. Vakandi leggja lið, þá líður á svefnrofið: Gerða, Tóta, Gunna og þær sem gráta sjóinn við; hvör til hollra þarfa hér hafa nóg að starfa.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.