Uppeldi og menntun - 01.07.2014, Qupperneq 110

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(2) 2014110
framsÝnt l istaVerK
Ef litið er á takmarkandi þætti Biophilia-appanna frá menntunarlegu sjónarhorni
þá er það galli hversu lokuð flest öppin eru inni í tónsmíðum Bjarkar og hversu fá
þeirra bjóða upp á einhverja möguleika til sköpunar. Öppin sem bjóða upp á sköpun
eru takmörkuð við fyrirfram gefinn hljóðheim. Fæst öppin bjóða upp á að notandinn
tileinki sér þekkingu sem yfirfæra mætti á önnur svið tónlistarsköpunar eða tónlistar-
iðkunar og tilraunir til uppfræðslu um tónfræði eða eðli tónlistar eru frekar mis-
heppnaðar.
Líta má á Biophilia sem merkilega tilraun listamanns til að færa tónsköpun nær
almenningi og veita hlustendum hlutdeild í sköpunarverki sínu. Þetta var óhemju
metnaðarfullt verkefni sem krafðist gífurlegrar samhæfingar fjölmargra aðila. Á end-
anum verður þó að meta afurðina þannig að hún sé mun burðugri sem listaverk en
sem kennslufræðilegt tæki. Menntandi gildi appanna er í raun afar takmarkað og ein
og sér megna þau ekki að veita þá innsýn í heim tónvísinda og tónsköpunar sem
líklega var lagt upp með.
Þegar upp er staðið er sú hugmynd einkar áhugaverð að listamaður semji tónverk
og búi svo um hnútana að notandinn geti fiktað í ákveðnum þáttum tónverksins og
breytt að vild. Þessa hugmynd mætti hins vegar útfæra enn frekar en gert er í Biophil-
ia. Því verður þó ekki neitað að með framtakinu braut Björk blað hvað varðar hefð-
bundið samspil tónskálds og hlustanda eða í þessu tilfelli notanda.
AtHUgAsEMD
Biophilia á iTunes,
https://itunes.apple.com/is/app/bjork-biophilia/id434122935?mt=8
Biophilia fyrir Android,
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.bjork.biophilia&hl=en
UM HÖfUnDinn
Helga Rut Guðmundsdóttir (helgarut@hi.is) er dósent í tónlistarfræðum við Mennta-
vísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk doktorsprófi í tónlistarfræðum frá McGill-
háskóla árið 2003 en áður meistaragráðu frá sama háskóla og B.Ed.-gráðu með tón-
mennt sem kjörsvið frá Kennaraháskóla Íslands. Rannsóknir hennar eru á sviði
tónlistarmenntunar, tónskynjunar og tónlistarþroska. Hún hefur birt rannsóknargreinar
á innlendum og erlendum vettvangi. Helga Rut er formaður stjórnar Rannsóknarstofu
í tónlistarfræðum og situr í stjórn alþjóðlega rannsóknarverkefnisins AIRS (Advancing
Interdisciplinary Research in Singing).