Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Page 55

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(2) 2013 55
BeRGLIND RÓs MAGNÚsDÓTTIR
MeNNTAvísINDAsvIðI HáskÓLA ísLANDs
„Að tryggja framboð og fjölbreytileika“:
Nýfrjálshyggja í nýlegum stefnuskjölum
um námsgagnagerð
Á síðustu áratugum hafa orðið gagngerar breytingar á orðræðu um menntun . Þessar breytingar
hafa verið hnattrænar og menntaorðræðan á Íslandi hefur ekki farið varhluta af þeim . Hér verð-
ur rýnt í breytingar á vettvangi námsgagnagerðar fyrir grunnskóla sem tengja má við nýfrjáls-
hyggju í alþjóðlegri orðræðu . Í greininni eru gefin dæmi um hvernig slík orðræða birtist í nýlegum
stefnuskjölum um námsefnisgerð hér á landi . Laga- og stefnubreytingar í anda nýfrjálshyggju
felast einkum í einkavæðingu, regluslökun, stjórnunarvæðingu, tæknihyggju og breytingum
á lýðræði í takt við auknar markaðsáherslur . Rökstuðningurinn er gjarnan sá að með þessum
breytingum megi betur „tryggja framboð og fjölbreytni“ sem reyndist vera þrástef í orðræðu
stefnuskjalanna . Skoðað er sérstaklega hvort og þá hvernig a) orðræðan um námsgögn í lögum
frá 1990 til 2007 breyttist í takt við þessi meginhugtök, þrástef og lögmál nýfrjálshyggjunnar,
og b) hvernig stefnuskjöl Námsgagnastofnunar frá 2007 til 2011 markast af þessari orðræðu .
Efnisorð: Námsgögn, lög, stefnumótun, menntastefna, nýfrjálshyggja, lýðræði
inngangUr
Bent hefur verið á að námsgögn gegni stærra hlutverki í norrænum menntakerfum
en annars staðar (Valverde, Bianchi, Wolfe, Schmidt og Houang, 2002). Rannsóknir
á íslensku grunnskólakerfi hafa staðfest slíkan sess námsgagna í mótun kennslu-
hátta (Hafsteinn Karlsson, 2009; Ingvar Sigurgeirsson, 1994; Rannsóknarhópur um
starfshætti í grunnskólum, 2010, 2011). Í rannsókn á kennsluháttum í efstu bekkjum
grunnskólans kom fram að sögnin að læra hefði fyrst og fremst þá merkingu að vinna í
vinnubók (Rúnar Sigþórsson, 2013). Í ljósi þessa skiptir miklu fyrir menntun í landinu
hvers konar stefna er mótuð um námsgagnagerð.
Uppeldi og menntun
22. árgangur 2. hefti 2013