Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Blaðsíða 109

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(2) 2013 109
gísli Þorsteinsson og BrynJar Ólafsson
ánægju af smíðum og öðrum líkum störfum og sat hann oft við í smíðastofunni í frí-
stundum sínum (Guðni Jónsson, 1932).
Jón Þórarinsson studdist við aðferðir Mikkelsens í handmenntakennslu sinni (Jón
Þórarinsson, 1891). Eingöngu var lögð stund á trésmíði þar sem sögin og hefillinn
voru aðalverkfærin. Ekki mátti útmá rispur með þjölum eða sandpappír. Nemendur
gerðu hópæfingar til að æfa notkun verkfæra og þjálfa líkamann. Kennsluáætlunin
var sveigjanleg til að unnt yrði að mæta þörfum ólíkra einstaklinga (Bennett, 1937).
Kenna átti öllum bekknum saman, sem og einstökum nemendum. Kennslan byggðist
á áhuga nemandans og þess vegna voru smíðaverkefnin hlutir úr daglegu lífi. Þegar
öllum bekknum var kennt var hluturinn sem fyrirhugað var að smíða sýndur og gerð
hans útskýrð. Kennarinn átti að teikna verkefnin á töfluna og nemendur síðan að
teikna þau í minnisbækur (The Danish slöjd guide, 1893).
Aðsókn var dræm að námskeiðunum. Vorið 1895 féll kennsla niður í hinum upp-
eldismiðaða handmenntaþætti námskeiðanna vegna ónógs undirbúnings nemenda,
en gert var ráð fyrir einhverri verklegri kunnáttu. Í staðinn kenndi Jón þeim teikn-
ingu. Vorið 1896 féllu öll kennaranámskeiðin í Flensborg niður vegna ónógrar þátt-
töku. Á þessum tíma fóru því margir kennarar skólans á námskeið í kennarafræðum
til Kaupmannahafnar til að sækja sér frekari menntun og til leita að fyrirmyndum að
kennaramenntun.
Kennaradeild við Flensborgarskóla
Sumarið 1895 sendu Jón Þórarinsson og Jóhannes Sigfússon, kennarar við Flens-
borgarskóla, erindi til stiftsyfirvalda með ýtarlegum tillögum um fyrirkomulag
kennaramenntunar í Flensborg. Það leiddi til þess að um haustið 1896 var stofnuð
kennaradeild í Flensborg sem starfaði til ársins 1908 (Freysteinn Gunnarsson, 1958).
Deildin starfaði sem þriðji bekkur gagnfræðaskólans og byggðist á árlegum styrk úr
landssjóði.
Lítils háttar breytingar voru gerðar á innihaldi kennaranámsins; þannig var bætt við
kennslu í dönsku og söng (Guðni Jónsson, 1932). Uppeldismiðaðar handmenntir voru
ekki meðal aðalkennslugreina námsins, líkt og fyrr, en samkvæmt reglugerðinni frá
1892 var ætlast til að þær væru kenndar (Reglugjörð fyrir kennarakennslu við alþýðu-
og gagnfræðaskólann í Flensborg nr. 9/1892). Aðalkennarar kennaradeildarinnar voru
Jón Þórarinsson, sem kenndi auk annarra greina heilbrigðisfræði og uppeldismiðaðar
handmenntir, og Jóhannes Sigfússon, sem kenndi uppeldisfræði meðan hann var við
skólann, eða þar til hann gerðist yfirkennari við Menntaskólann í Reykjavík haustið
1904. Þegar Jóhannes lét af störfum tók Magnús Helgason við kennslugreinum hans.
Æfingakennslan fór fram í Garðaskóla. Deildin var fásótt framan af, með um fimm
nemendur á ári, en um fimmtán að jafnaði síðustu fimm árin (Guðni Jónsson, 1932).
Kennaraskólinn við Laufásveg
Nýtt frumvarp um kennaraskóla var lagt fram á Alþingi árið 1903 þar sem lögð
var til stofnun kennaraskóla í Reykjavík. Frumvarpið var endurflutt 1905 en ekki