Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Síða 114

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(2) 2013114
UppHaf kennaramenntUnar í UppeldismiðUðUm HandmenntUm
uppeldismiðuðum handmenntum í Reykjavík (Landshöfðingi, 1891). Hinar uppeldis-
miðuðu handmenntir urðu síðan að mikilvægum þætti í kennaranámskeiðunum í
Flensborg. Má því segja að viðleitni Jóns til að koma á fót kennslu í uppeldismiðuðum
handmenntum hafi mótað upphaf kennaramenntunar á Íslandi. Þetta má einnig sjá
á þeirri miklu áherslu sem lögð var á námsgreinarnar uppeldisiðnað (uppeldismið-
aðar handmenntir) og teikningu í kennaranámskeiðunum í Flensborg. Í ljósi þessa má
einnig telja líklegt að upphaf handmenntakennslu í barnaskólum hafi verið byggt á
fyrirmyndum, sem nemendur Jóns höfðu tileinkað sér á námskeiðunum og seinna í
kennaradeildinni (Guðni Jónsson, 1932).
Tafla: Þróun kennaramenntunar í handmenntum á Íslandi til 1939
Tímabil
Kennari og
nemendur
Skóli Áhersla
Menntun
kennarans
Fyrir 1890
Kennarar með ein-
hverja þekkingu á
handverki, bæði
kynin
Framhaldsskólar á
Íslandi
Ýmiss konar hand-
verk
Framhalds-
skólagengnir og
sjálfmenntaðir
alþýðumenn
1890–1892
Jón Þórarinsson,
bæði kynin
Alþýðu- og gagn-
fræðaskólinn í
Flensborg
Skólaiðnaður eftir
fyrirmynd Aksels
Mikkelsen
Slöjdlærarskolen
1892–1895
Jón Þórarinsson,
bæði kynin
Flensborg, kennara-
námskeið. Fellur
niður 1895–1896
Uppeldisiðnaður eftir
fyrirmynd Aksels
Mikkelsen
Slöjdlærarskolen
1896–1908
Jón Þórarinsson,
bæði kynin
Flensborg, kenn-
aradeild
Uppeldisiðnaður eftir
fyrirmynd Aksels
Mikkelsen
Slöjdlærarskolen
1908–1910
Matthías Þórðarson,
bæði kynin
Kennaraskólinn Skólasmíði eftir
Nääskerfinu
Kennaraskólinn í
Nääs
1910–1920
Matthías Þórðarson,
handavinna pilta
Kennaraskólinn.
Kennsla fellur niður
1917–1919
Skólasmíði eftir
Nääskerfinu
Kennaraskólinn í
Nääs
1910–1921
Þorbjörg
Friðriksdóttir,
handavinna stúlkna
Kennaraskólinn Heimilisiðnaður Dansk Kunstflids-
forenings Skole og
Dansk Husflid
1921–1923
Gísli Jónasson,
handavinna pilta
Kennaraskólinn Handavinna pilta
eftir Nääskerfinu
Ekki vitað
1921–1922
Guðrún Jónsdóttir
Erlings, handavinna
stúlkna
Kennaraskólinn Heimilisiðnaður Ekki vitað
1922–1930
Halldóra Bjarna-
dóttir, bæði kynin
Kennaraskólinn.
Kennsla fellur niður
1930–1933
Heimilisiðnaður Heimilisiðnaður
1933–1939
Arnheiður Jónsdóttir,
bæði kynin
Kennaraskólinn Handverk og föndur Handverk með
listrænum áherslum