Frjáls verslun - 01.07.2013, Qupperneq 79

FRJÁLS VERSLUN 7. 2013 79
… Klukkan er rúmlega 9 að kvöldi 25. ágúst 1948.
Ég sit í aftasta sæti, stjórnborðsmegin í íslensku Skymasterflugvélinni
Geysi, en hún er nú á einum brautarenda Reykjavíkurflugvallarins, búin til
ferðar vestur um haf.
Nú þyngja hreyflarnir átökin. Við rennum af stað eftir flugbrautinni. Við
fljúgum. Nú er klukkan 10 mínútur gengin í 10.
Fyrsta íslenska áætlunarflugið til Ameríku er hafið.
Fyrsta alíslenska áhöfnin flýgur nú millilandaflugvél vestur um haf …
Einhvern tíma verður þetta talinn merkisdagur í sögu íslenskra sam göngu ­
mála. Þess vegna vil ég varðveita minningu hans.
Flugþernur bjóða vindlinga og sælgæti. Öryggisbelti eru leyst. Kristján
Jó hann og Östlund, sem sitja hér hið næsta mér, hefja kappræður um
stjórnmál, en mér leiðist að hlýða, svo ég fer fram í stjórnklefann til fundar
við áhöfnina.
Við stýrið bakborðsmegin er flugstjórinn, Alfreð Elíasson. Hann hefur
falið sjálfvirku stýritækjunum stjórnina, en fylgist þó vandlega með öllum
þeim margbrotnu mælitækjum, sem gefa til kynna hæð okkar, hraða og
stefnu. Þær eru orðnar rúmlega 100 ferðirnar sem Alfreð er búinn að fljúga
yfir Atlantshafið, svo hann er hér á gamalkunnum slóðum. Við hitt stýrið
stjórnborðsmegin situr Kristinn Olsen, og er hann aðstoðarflugmaður í
þessari för. Hinar breiðu herðar hans og örugg tök valda því, að mér þykir
sem hann myndi ekki síður sóma sér á stjórnpalli hafskips en við stýri
flugvélar. Enginn Íslendingur hefur verið jafn lengi á flugi og hann, rúmlega
4 þúsund klukkustundir. Nú tekur hann lífinu létt, reykir heljarmikla, bogna
pípu og blaðar í leiðabók milli þess sem hann fylgist með mælitækjunum.
Í sætinu milli flugmannanna er Halldór Guðmundsson vélamaður og
beygir sig yfir tækin, sem gefa honum vald yfir hreyflunum fjórum, og les
tölur mælanna sem færa honum öll boð að utan frá þeim. Stjórnborðsmegin,
aftan flugmannssætisins, er Axel Thorarensen yfirsiglingafræðingur,
mælir fjarlægðir á kortinu, reiknar stöðu okkar og áætlar komutíma til
Gander. Samkvæmt reiknislist hans verðum við yfir Grænlandi klukkan
1, enda förum við nú með 330 km hraða miðað við klst. Bolli Gunnarsson
yfirloftskeytamaður spilar alltaf á einu og sömu nótuna hér á borðinu,
sem hann situr við, bakborðsmegin í stjórnklefanum, en lögin eru þó mörg.
Nýlega var hann að skiptast á kveðjum við Heklu en hún er nú á leiðinni
frá Kaupmannahöfn til Reykjavíkur og áðan var hann að fá vitneskju um að
þoka væri í Gander og völlurinn lokaður þar. Það væri laglegt ef við yrðum
nú að snúa við. Flugþernurnar tvær, Sigríður Gestsdóttir og Hólmfríður
Mekkinósdóttir, eru önnum kafnar við að sinna þörfum farþeganna, og sú
síðarnefnda er að ylja nestispela yngsta farþegans, en hin fyrrgreinda er
að spyrja þann, sem drykkfelldastur er, hvort kokkteillinn hafi ekki verið
hæfilega sterkur …
Vélin millilenti síðan í Goose Bay, til að taka eldsneyti, en lenti svo á
Idlewild­flugvelli, rétt eftir hálftvö e.h. 26. ágúst 2013.
Nú þyngja hreyflarnir átökin
Einstök frásögn af ferðinni fyrir 65 árum:
Glefsur úr frásögn Sigurðar Magnússonar, blaðafull-
trúa Loftleiða, sem birtist í bók hans „Vegur var yfir“.
Þetta er einstök frásögn af þessari sögulegu ferð.
kristinn olsen og alfreð Elíasson í flugskóla í kanada.
kristinn og alfreð í kaupmannahöfn.
Forstjórinn alfreð Elíasson.