Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Page 25

ÁGRIP ERINDA / XII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
Efniviöur og aöferðir: Fjölgena raðgreining var gerð á öllum
stofnum sem ræktuðust frá sjúklingum með ífarandi sýkingar á
árabilinu 1977-2004. Raðgreining á sjö genum sem ekki tengjast
meinhæfni var framkvæmd: hvert um sig er 450-500 basapör.
Arfgerð stofnanna var borin saman við stofna sem þegar höfðu
verið rannsakaðir og eru aðgengilegir á alþjóðlegri heimasíðu
www.mlst.net
Niðurstöður: Allir 362 meningókokkastofnar sem til eru frá
tímabilinu 1977-2004 hafa verið raðgreindir. Af þeim eru 4%
af hjúpgerð A, 60% hjúpgerð B, 35% af hjúpgerð C og 1% af
öðrum hjúpgerðum. Stofnar af raðgerð (Sequence Type, ST) 32
voru algengastir, en þeir orsökuðu 90 af 362 (24,9%) sýkinganna.
Þar á eftir komu stofnar af raðgerð 11 (ST 11/ET37) sem ollu
19,9% sýkinga og raðgerð 10 (10,2% sýkinga). Ný raðgerð, ST
3492, var fjórða algengasta orsök ífarandi meningókokkasýkinga
hér á landi. Alls greindust 26 mismunandi raðgerðir í rannsókn-
inni og þar af voru 14 nýjar sem virðast vera bundnar við ísland.
Stofnar af þessum nýju raðgerðum orsökuðu 12,4% allra sýkinga.
Arfgerð 32 var til staðar hérlendis allt tímabilið, en arfgerð 10
hvarf á árinu 1983. Hin nýja raðgerð, 3492, kom fram árið 1983
oggreindist allt til 1996. Tilhneiging til hærri dánartíðni kom fram
meðal sjúklinga sem sýktust af stofnum með nýja raðgerð (17,7%
vs 8,0%; p<0,07).
Ályktanir: Þessi rannsókn sýnir okkur að umtalsverður breyti-
leiki er á meningókokkastofnum hérlendis, þrátt fyrir einangrun
landsins. Áhugavert er að 12,4% stofna virðast vera séríslenskir.
Kanna þarf betur orsakir hærri dánartíðni þeirra sjúklinga sem
sýkjast af nýjum stofnum.
E 04 Sameindafaraldsfræði Chlamydia trachomatis í sýn-
um frá sjúklingum með endurteknar sýkingar
Freyja Valsdóttir. Kristín Jónsdóttir
Sýklafræðideild Landspítala
krijons@landspitali. is
Inngangur: Endurteknar og/eða viðvarandi sýkingar af völdum
Chlcimydia trachomatis eru stór áhættuþáltur fyrir alvarlega
fylgikvilla þessara sýkinga eins og ófrjósemi og utanlegsfóstur.
Rannsókninni var ætlað að kanna hvort hér á landi finnist tilfelli
þar sem klamydíusýking er viðvarandi eða hvort um endursýk-
ingu sé að ræða. Tíðni þessara sýkinga og hvaða stofnar valda
þeim voru einnig til athugunar.
Efniviður og aðferðir: Sýnin sem notuð voru komu úr sýnasafni
sýklafræðideildar og höfðu greinst jákvæð fyrir C. trachomatis.
Sýnin komu frá sjúklingum á göngudeild húð- og kynsjúkdóma
sem áttu fleiri en eitt jákvætt sýni á sex ára tímabili, 1998 til 2004.
Sjúklingar voru valdir með tilliti til fjölda og tíma milli greininga,
var sá einstaklingur sem átti flest sýni með lengst á milli þeirra
valinn fram yfir aðra.
OmpA genið var magnað upp úr sýnunum og gerð skerði-
bútagreining til að greina sermisgerð. Stofnar frá sjúklingum,
sem greindust tvisvar eða oftar með sömu sermisgerð, voru
valdir til stofngreiningar með raðgreiningu.
Niðurstöður: 16,1% sjúklinga greinast aftur jákvæðir að minnsta
kosti einu sinni á tímabilinu. Hátt hlutfall sjúklinga í rannsókninni
greinist tvisvar eða oftar með C. trachomatis af sömu sermisgerð,
eða 81%. Sermisgerð D greinist í 29% tilvika sem er umtalsvert
hærri tíðni en almennt gerist í sjúklingum sem koma á göngudeild
húð- og kynsjúkdóma.
Ályktanir: Meirihluti þeirra sem greinast oftar en einu sinni á
tímabilinu hafa sömu sermisgerð sem gæti bent til viðvarandi
sýkinga eða endursýkinga af sama stofni. Sermisgerð D virðist
hafa einhverja eiginleika sem stuðla að því að hún upprætist síður
við sýklalyfjagjöf.
E 05 Vasopressín minnkar smáæðablóðflæði í görnum í
sýklasóttarlosti
Gísli H. Sigurðsson', Luzius Hiltebrand2, Vladimir Krejci2
'Svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala, 2svæfinga- og gjörgæsludeild
Inselspital Háskólasjúkrahús í Bern, Sviss
gislihs@landspitali. is
Inngangur: Við alvarlegt sýklasóttarlost er stundum takmörkuð
hjálp í venjulegum æðaherpandi lyfjum til að hækka blóðþrýsting.
í slíkum tilvikum hefur verið stungið upp á að nota vasopressín.
Vandamálið við vasopressín er að það er talið valda æðaherpingu
í görnum enda var það áður notað við blæðandi vélindaæðahnúta.
Áhrif vasopressíns á smáæðablóðflæði í kviðarholslíffærum hafa
ekki verið könnuð áður, en sá var einmitt tilgangur þessarar rann-
sóknar.
Efniviöur og aðferöir: Sextán svín voru svæfð, andað fyrir þau
og sýklasóttarsjokk var framkallað með „faecal penitonitis“.
Eftir fimm klukkustunda sepsis og vökvagjöf til að fyrirbyggja
vanrýmissjokk fengu átta dýr meðferð með vasopressíni 0,06 U/
kg/mín en hin átta fengu enga æðaherpandi meðferð (viðmiðun-
arhópur). Hjartaútfall og blóðflæði í arteria mesenterica superior
(SMA) voru mæld stöðugt í þrjár klukkustundir á eftir. Jafnframt
var smáæðablóðflæði mælt með laser Doppler flowmetry (LDF)
bæði í slímhúð og vöðvalagi maga, smágirnis og ristils.
Helstu niðurstöður: Vasopressín hækkaði blóðþrýsting mark-
tækt (24%) miðað við viðmiðunarhóp, en hjartaútfall minnkaði
að sama skapi (34%). Jafnframt var mikil minnkun á blóðflæði í
SMA og á smáæðablóðflæði í slímhúð maga og smágirnis. PtC02 í
garnaslímhúð hækkaði einnig umtalsvert (merki um blóðþurrð).
Ályktanir: Pessi rannsókn staðfestir að vasopressín er áhrifamikið
lyf til að hækka blóðþrýsting í sýkingarlosti, en það hefur umtals-
verðar aukaverkanir, þar sem hjartaútfall, regional blóðflæði og
smáæðablóðflæði í slímhúð maga og smáþarma minnkar umtals-
vert. Pað verður því að teljast varhugavert að nota vasopressín í
meðferð á septísku losti nema sýnt verði fram á gagnsemi lyfsins
í klínískum rannsóknum.
Samstarfsverkefni LSH - H1 og UniBE #1
E 06 Faraldsfræði Campylobacter smits í kjúklingum. Get-
ur hænan smitað eggið/ungann?
Vala Friðriksdóttir1, Eggert Gunnarsson1, Guðbjörg Jónsdóttir', Katrín
Ástráðsdóttir', Kolbrún Birgisdóttir', Signý Bjarnadóttir', Sigríður Hjartar-
dóttir1, Jarle Reiersen2, Ruff Lowman3, Kelli Hiett4, Ken Callicott4, Norman
J. Stern4
Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90 25