Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Blaðsíða 33

AGRIP ERINDA / XII. VISINDARAÐSTEFNA Hl
BRCA próteinin eru afar mikilvæg fyrir DNA viðgerð og viðhald
á heilleika erfðaefnisins eru þetta óvæntar og afar áhugaverðar
niðurstöður.
E 26 Tap á RALT/MIG6 tjáningu í brjóstakrabbameinum
með HER2 mögnun eykur Her2 háðan æxlisvöxt og stuðlar
að ónæmi gegn herceptíni
Sigurður Ingvarsson1, Sergio Anastasi2, Gianluca Sala2, Gísli Ragnarsson3,
Chen Huiping', Oreste Segatto2
'Tilraunastöð Háskóla íslands í meinafræði að Keldum, 2Regina Elena
Cancer Institute, Róm, -’rannsóknastofa Landspítala í meinafræði
siguring@mail. rhi. hi. is
Inngangur: Greinst hafa úrfellingar á litningasvæði lp í 30-64%
tilfella í 11 æxlisgerðum (Ragnarsson et a! 1999). Viðkomandi
æxli höfðu mismunandi mynstur úrfellinga. I brjóstaæxlum tengj-
ast úrfellingarnar háum S-fasa, lækkun á lifun sjúklinga og úrfell-
ingum á öðrum litningasvæðum (Ragnarsson et al 1996). Þetta
bendir til að á svæðinu sé æxlisbæligen og að tap þess eigi þátt í
æxlisvexti í samspili við tap á öðrum genum. Við frekari kortlagn-
ingu hafa rannsóknir okkar beinst að RALT geni. Ralt prótein
tekur þátt í afturvirkri stjórnun á viðtökum með týrósín kínasa
virkni, en nokkrir þeirra starfa óeðlilega í brjóstaæxlum, meðal
annars Her2.
Efniviður og aðferðir: Gerð var SSCP stökkbreytingagreining
og DNA raðgreining á RALT geni í 92 brjóstaæxlum. RNAi var
framkvæmt í tveimur frumulínum. Tvær brjóstakrabbameinslínur
með HER2 mögnun voru skoðaðar með Northern, mótefnalitun
og vektorstýrðri tjáningu á RALT. Frumurnar voru ræktaðar í æti
með og án bindils og herceptíns. Prjár brjóstakrabbameinslínur
án HER2 ntögnunar voru notaðar sem viðmið.
Niðurstöður: Þær breytingar í erfðaefni sem greindust höfðu ekki
áhrif á amínósýruröð í próteinum og voru ekki sértækar fyrir
brjóstaæxlisvef eða brjóstakrabbameinssjúklinga. Pegar skrúfað
var fyrir RALT tjáningu með RNAi jókst EGF háð frumuskipt-
ing, sem bendir til að skerðing á RALT boðferli valdi hagstæðum
skilyrðum fyrir æxlisvöxt. Veruleg lækkun á mRNA og próteinum
greindist í frumulínum sem höfðu magnað HER2. Með vektor-
stýrðri tjáningu á RALT var hægt að bæla Her2 háða innanfrumu-
boðleið frumuskiptinga og hindra ónæmi gegn lyfinu herceptíni.
Ályktanir: Tap á RALT tjáningu örvar Her2 boðkerfið og þar
með framgang æxlisvaxtar. RALT tjáning hefur einnig áhrif á
nænti fyrir lyfinu herceptíni.
E 27 Mögnun æxlisgenanna Aurora-A og c-Myc í brjósta-
æxlum með litningaóstöðugleika
Sigríftur Klara Böðvarsdóttirw, Margrét Steinarsdóttir2, Valgerður Birgis-
dóttir1-3, Hólmfríður Hilmarsdóttir1, Jón Gunnlaugur Jónasson1-2-3, Jórunn
E. Eyfjörð1-3
'Krabbameinsfélag fslands, 2Landspítali, 3læknadeild HÍ
skb@krabb.is
Inngangur: Litningaóstöðugleiki í brjóstaæxlum er algengur.
Nýlegar rannsóknir á nagdýralíkunum hafa leitt í ljós að eyðing
litningaenda leiði af sér litningaóstöðugleika sem nær hámarki
með ífarandi æxlisvexti eftir mögnun ýmissa æxlisgena og virkjun
telomerasa. Við það minnkar óstöðugleikinn og frumuskipting-
ar verða greiðari. Til að rannsaka þetta í mönnum voru sýni úr
brjóstaæxlum með þekktan litningaóstöðugleika valin í þeim til-
gangi að greina þætti sem hafa áhrif á litningaóstöðugleika.
Efniviöur og aðferðir: Valin voru 27 brjóstaæxli með litninga-
óstöðugleika og gerð CGH (Comparative Genome Hybridization)
greining. Niðurstöður úr CGH voru nýttar við val á staðbundn-
um FISH (Fluorescense in situ Hybridization) þreifurum fyrir
æxlisgen og mögnun þeirra greind á paraffín-steyptum sneiðum
úr sömu brjóstaæxlum. Æxlin voru jafnframt greind með tilliti
til ójafnvægis BRCA2 gensins, eyðingar litningaenda, tjáning-
ar telomerasa og stökkbreytinga í p53 og BRCA2 genunum.
Niðurstöðurnar voru bornar saman innbyrðis og við upplýsingar
um hormónaviðtaka, æxlisstærð, meinafræðilega (TNM) stigun
og litningaóstöðugleika.
Niðursíöður: FISH greining sýndi mögnun c-Myc gensins í 59%
tilfella og mögnun Aurora-A í 37% tilfella. c-Myc mögnun reynd-
ist marktækt nteiri í bjóstaæxlum með TNM stigun 1 -2 samanborið
við æxli rneð TNM stigun 3-4 (p=0,018). Auk þess reyndist mögn-
un c-Myc marktækt meiri íæxlum með DNA index >1,5 (p=0,033).
Brjóstaæxli með DNA index >1,5 reyndust jafnframt hafa mark-
tækt lága TNM stigun (p=0,033) og vera smá (p=0,012). Mögnun á
Aurora-A tengist marktækt BRCA2 stökkbreytingu eða ójafnvægi
(p=0,017) og jákvæðum prógesteron viðtaka (p=0,046).
Ályktanir: Niðurstöðurnar benda til að mögnun c-Myc og
Aurora-A gerist snemma í brjóstakrabbameinsmyndun. Tengsl
c-Myc mögnunar við lága TNM stigun og mikinn litningaóstöðug-
leika benda eindregið í þá átt. Ekki hefur áður verið sýnt fram á
tengsl milli Aurora-A og BRCA2, en báðir þessir þættir hafa áður
verið tengdir við litningaóstöðugleika og upphaf æxlismyndunar.
Pessar niðurstöður falla vel að módeli sem byggir á nagdýrarann-
sóknum um tilurð og þróun litningaóstöðugleika í brjóstaæxlum.
E 28 Boðleiðir og Mitf umritunarþátturinn
Jón Hallsteinn Hallsson, Keren Bismuth, Heinz Arnheiter, Neal Copeland,
Nancy Jenkins, Eiríkur Steingrímsson
Læknadeild, Lífefna- og sameindalíffræðistofa HI
jonhal@hi.is
Inngangur: Mitf genið skráir fyrir próteini af Myc fjölskyldu
bHLH-Zip umritunarþátta. Yfir 25 mismunandi Mitf stökk-
breytingar hafa fundist í músinni og hafa þær áhrif á fjölmargar
mismunandi frumutegundir, meðal annars litfrumur í húð og
RPE frumur augans. Rannsóknir hafa sýnt að virkni Milf pró-
teinsins er stjórnað með umbreytingu eftir þýðingu á fjölmörgum
amínósýrum. Margir boðferlar eru ábyrgir fyrir þessum breyting-
um, en sem dæmi má nefna að c-Kit MAPkínasa ferillinn leiðir til
fosfóryleringar á Serín 73 á Mitf próteininu sem eykur virkni Mitf
vegna aukinnar sækni í p300/CBP próteinin.
Efniviður og aðferðir: Til að skoða in vivo hlutverk boðleiða í
stjórn á Mitf próteininu notum við knock-in og transgenískar mýs
þar sem ákveðnum Serín amínósýrum er breytt í Alanín til að
koma í veg fyrir fosfóryleringu, án þess að hafa áhrif á byggingu
Læknabladið/fylgirit 50 2004/90 33