Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Side 53

AGRIP ERINDA / XII. VISINDARAÐSTEFNA Hl
sjónrænu mati eins og þau voru fyrst kynnt fyrir rúmri öld.
Markmið: 1) Að þróa tvær in vitro aðferðir til greiningar snertiof-
næmis, 2) að beita myndrænni tölvulasertækni (LDPI) til aflestrar
húðprófa in vivo og 3) að bera niðurstöður úr liðum 1 og 2 saman
við niðurstöður sjónræns mats og sögu þátttakenda um ofnæmi.
Efniviður og aðferðir: Þátttakendur með og án ofnæmis fyrir
nikkeli voru húðprófaðir með ofnæmisvakanum og saman-
burðarefni. Prófsvæðin voru metin sjónrænt og með myndrænu
tölvulasertækninni degi eftir að prófefnin höfðu verið fjarlægð
af húðinni. Sogblöðrur voru myndaðar yfir prófsvæðunum og
tvær in vitro prófaðferðir þróaðar. Önnur byggir á mælingu styrks
boðefna í blöðruvökvanum. Hin byggir á að rækta hyrnisfrumur
úr yfirborðshúð blaðranna með ofnæmisvakanum og meta síðan
boðefnasvörun þeirra.
Niðurstöður: Allar prófunaraðferðirnar sýndu hærri gildi hjá
þeim sem töldu sig hafa ofnæmi borið saman við þá sem töldu
sig ekki hafa það. Niðurstöðurnar voru sérlega lofandi fyrir in
vitro aðferðina sem byggir á blöðruvökvanum. Hafa ber í huga
að eingöngu 12 þátttakendur hafa verið prófaðir og að niður-
stöður liggja eingöngu fyrir varðandi hluta þátttakendanna með
frumuaðferðinni. Lengri aflestrartími en þrír dagar eins og beitt
var í verkefninu kann að henta betur fyrir myndrænu tölvulaser-
tæknina.
Alyktanir: Niðurstöðurnar benda til að unnt sé að beita in vitro
aðferðinni sem byggir á blöðruvökanum til greiningar húðof-
næmis fyrir nikkel hjá mönnum. Of snemmt er að segja til um
gagnsemi hinna aðferðanna.
I’akkir: Verkefnið er styrkt af RANNÍS.
E 85 IL-10 og IL-12 hafa gagnstæð áhrif á tjáningu húð-
sértæku ratvísisameindarinnar (cutaneous lymphocyte
associated antigen, CLA) og aEb7 integrini (CD103) hjá
CD8+ T-frumum sem örvaðar hafa verið með ofurvaka
(superantigen)
Hekla Sigmundsdóttir. Andrew Johnston, Jóhann Elí Guðjónsson, Helgi
Valdimarsson
Læknadeild HI, ónæmisfræðideild Landspítala
helgiv@landspitali.is
Inngangur: Sameindin cutaneous lymphocyte associated antigen
(CLA) er talin vera ratvísisameind sem meðal annars beinir
T-eitilfrumum úr blóði út í húð. CD103 (aE) er integrin sem er
aðallega tjáð af CD8+ T-frumum og er talið að þessi sameind geti
lengt viðdvöl CD8+ T-frumna í þekjuvef, þar með talið í yfirhúð.
Þetta eru því sameindir sem skipta miklu máli í húðsjúkdómum
sem miðlaðir eru af T-frumum, til dæmis í sóra. Frumuboðefnin
interleukin (IL)-IO, IL-12 og transforming growth factor (TGF)
(1 eru mikilvægir stýriþættir í bólgusjúkdómum, ekki síst í húð.
Markmið rannsóknarinnar var að rannsaka áhrif IL-10 og IL-12
á viðloðunarsameindirnar CLA (sértæk fyrir húðina) og CD103
(ekki sértæk fyrir húðina).
Efniviður og aðferðir: Eitilfrumur voru einangraðar úr blóði heil-
brigðra einstaklinga, örvaðar með ofurvaka (SpeC) og ræktaðar
með/án frumuboðefnanna IL-10, IL-l2,TGF-p eða mótefna gegn
þessum frumuboðefnum. Eftir fjóra daga í rækt voru frumurnar
greindar í flæðifrumusjá með flúrskimstengdum mótefnum gegn
ýmsum yfirborðssameindum.
Niðurstöður: Örvun eitilfrumna rneð SpeC jók tjáningu á CLA
hjá bæði CD4+ og CD8+ T-frumum, en CD103 einungis hjá
CD8+ T-frumum. IL-12 minnkaði tjáningu CD8+ T-frumna á
CD103 verulega en jók tjáningu þeirra á CLA. IL-10 bældi hins
vegar CLA tjáningu en jók verulega tjáningu CD8+ T-frumna á
CD103. TGF-3 upphafði IL-12 miðluðu bælinguna á CD103 tján-
ingu, en mótefni gegn TGF-p jók bælinguna á CD103 tjáninguna
enn frekar. TGF-3 hafði hins vegar engin áhrif á CLA tjáningu.
Ályktanir: IL-10 og IL-12 hafa gagnstæð áhrif á tjáningu á CLA
og CD103 hjá CD8+ T-frumum. Breyting á jafnvægi milli þessara
boðefna gæti þess vegna haft áhrif á bólguvirkni í húð.
Þakkir: Styrkt af Rannsóknanámssjóði.
E 86 T-frumur í blóði sórasjúklinga sem svara keratín
peptíðum tjá langflestar húðsæknisameindina cutaneous
lymphocyte antigen (CLA)
Andrew Johnston, Jóhann Elí Guðjónsson, Hekla Sigmundsdóttir,
Þorvarður T. Löve, Helgi Valdimarsson
Læknadeild HI, ónæmisfræðideild Landspítala
andrewj@landspitali. is
Inngangur: Tengslin milli sóra og streptókokkahálsbólgu gefa
vísbendingu um hvers konar antigen það er(u) sem T-eitilfrumur
eru að bregðast gegn í sóraútbrotum. Það er veruleg samsvörun í
amínósýruröðum M-próteina og keratína í húð. Keratín 17 (K17)
er nánast ekki til staðar í heilbrigðri húð en er verulega áberandi
í sóraútbrotum. Þess vegna er mögulegt að T-frumur sem eru
sértækar fyrir og hafa virkjast gegn M-próteinum geti vegna sam-
eindahermunar greint K17 í húð sórasjúklinga.
Efniviður og aðferðir: Peptíð úr K17 og M6-próteini voru valin
með hliðsjón af samsvarandi amínósýruröðum og einnig hversu
líkleg þau eru til að bindast HLA-Cw6, en sterk tengsl eru milli
HLA-Cw6 og sóra. Fengnir voru til þátttöku í rannsókninni 12
Cw6 jákvæðir, 10 Cw6 neikvæðir sórasjúklingar og 11 viðmið sem
eru Cw6 jákvæð en höfðu ekki sóra. Hnattkjarnahvítfrumur, ein-
angraðar úr blóði þátttakenda voru útsettar fyrir samsvarandi K17
og M6 peptíðum og ræsing T-frumnanna metin í frumuflæðisjá.
Niðurstöður: CD8+ T-frumur Cw6+ sjúklinga sýndu marktæk
svör (IFN-y framleiðsla) gegn bæði K17 og M6 peptíðum. Þessi
svör voru nánast einskorðuð við CD8+ T-frumur sent tjá húð-
sæknisameindina CLA. Hins vegar svöruðu CD8+ T-frumur frá
heilbrigðum Cw6+ viðmiðum nær einvörðungu M6 peptíðum,
þó í minna mæli heldur en sjúklingarnir, svör þeirra við K17 pep-
tíðum voru mjög fátíð og veik. CD8+ T-frumur sórasjúklinganna
sem ekki báru Cw6 voru mitt á milli svörunar heilbrigðu viðmið-
anna og Cw6+ sjúklinganna. Mjög lítið var um það að CD4+ T-
frumur svöruðu K17 peptíðum, enda voru þau valin með hliðsjón
af líklegri bindingu þeirra við HLA-Cw6.
Ályktanir: Niðurstöðurnar styðja þá tilgátu að sóri sé sjálfsof-
næmissjúkdómur sem beinist gegn antigenum sem eru til staðar
bæði í M-próteinum streptókokka og kreatíni sem er yfirtjáð í
útbrotum sórasjúklinga.
Þakkir: Styrkt af Evrópusambandinu.
Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90 53