Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Page 102

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
V 87 Yfirlit yfir áhrif sýklódextrína á leysanleika ýmissa tor-
leysanlegra lyfja
Dagný Hreinsdóttir, Porsteinn Loftsson, Már Másson
Lyfjafræðideild HI
dah3@hi.is
Inngangur: Sýklódextrín eru hringlaga vatnsleysanlegar fásykrur
sem mynda keilulaga fitusækin hólk þar sem fituleysanleg efni geta
bundist. Pannig er hægt að auka vatnsleysanleika, stöðugleika og
aðgengi ýmissa lyfja, en sýklódextrín eru frekar nýleg hjálparefni í
lyfjagerð. Fléttustuðull (Kc) segir til um hversu vel lyfið binst sýkló-
dextríninu og hversu stöðug bindingin er. Ýmislegt bendir til þess
að betra sé að nota fléttumyndunarstuðul, complexation efficiency
(CE), sem er margfeldi Kc og S() (leysni lyfs í hreinu vatni) til að
meta hversu mikil og stöðug bindingin sé.
Efniviður og aðferðir: Unnið var úr gögnum sem safnað hefur
verið saman á undanförnum 10 árum, samtals 65 torleysanleg
lyf, sjö mismunandi sýklódextrín og nokkrar gerðir af fjölliðum.
Reiknað var meðal annars S0 með þremur mismunandi aðferðum.
Einnig voru Kw og CE reiknuð fyrir öll lyfin, bæði með og án fjöl-
liða. Mæld S0 gildi voru borin saman við fræðileg gildi, meðal ann-
ars út frá jöl'nu Yalkowsky (logS()= 0,5-0,01 (Brm-25)-CLogP).
Niðurstöður: S(), Kj.j og CE voru reiknuð með skekkjumörkum
þar sem fleiri en eitt mælt gildi voru til staðar. Tölfræðileg óvissa
í ákvörðun á S0 var töluverð og mun meiri en óvissan í hallatölu
leysanleikaferla. Par sem hægt er að ákvarða CE eingöngu út frá
hallatölunni (CE= slope/(l-slope)), en gildið á Kj., er ákvarðað
út frá hallatölu og S0 (Kl:l= slope/S0*(l-slope)) var óvissan í CE
mun minni.
Alyktanir: CE gildi eru mun nákvæmari mælikvarði á getu sýkló-
dextrína til að leysa upp lyf en bæði S0 og Kj.,.
V 88 Augnlyf á duftformi
Sveinn Hákon Harðarson', Hákon Hrafn Sigurðsson2, Guðrún Eva Níels-
dóttir2, Jón Valgeirsson3, Þorsteinn Loftsson2, Einar Stefánsson14
‘Læknadeild HI, 2lyfjafræðideild HI, 3Actavis hf., 4augndeild Landspítala
sveinnha@hi.is
Inngangur: Augndropar eru algengasta form augnlyfja, en þeir
hafa ýmsar takmarkanir. Lítill hluti lyfs frásogast í augað, rotvörn
er nauðsynleg og mörg lyf er ekki hægt að útbúa á dropaformi.
Augnlyf á duftformi geta ef til vill aukið frásog til auga, minnkað
rotvarnar- og geymsluvandamál auk þess sem gefa má flest lyf
sem duft. Hins vegar er hætta á að duft erti augun og því var ert-
ing af dufti könnuð í þessari rannsókn.
Efniviður og aðferðir: Tímólól maleat dufti var skammtað í
annað auga kanínu en hitt augað var viðmið. Prófað var bæði
hreint tímólól maleat og frostþurrkað með PVP fjölliðu (2,4% af
massa) í skammtastærðunum 1 mg (n=3) og 0,1 mg (n=6). Fjórar
kanínur fengu 0,1 mg af hreina duftinu þrisvar á dag í átta daga.
Roði á hvítu og magn slíms á yfirborði augna var metið blint til
stiga af ljósmyndum (0-3, heil og hálf stig). Augun voru skoðuð í
raufarsmásjá. Litaðar (H&E) sneiðar úr augum voru skoðaðar í
ljóssmásjá að lokinni átta daga gjöf.
Niðurstöður: Engin alvarleg eða óafturkræf merki komu fram um
ertingu. Ekki kom fram munur á ertingu af hreinu og frostþurrk-
uðu dufti. Roði á hvítu einni klukkustund eftir 1 mg skammt af
hreinu dufti mældist 1,0 (1,0-1,5) stig (miðtala og bil, n=3). Roði
í viðmiðunaraugum á sama tíma mældist 1,0 (1,0-1,0) stig. Einni
klukkustund eftir 0,1 mg skammt af hreinu dufti mældist roði 1,5
(1,0-2,0) stig (n=6). Roði í viðmiðunaraugum á sama tíma mældist
1,3 (1,0-1,5) stig. Overulegur munur var á roða í viðntiðunaraug-
urn og lyfjaaugum 24 klukkustundum eftir gjöf 0,1 mg eða 1 mg.
Að lokinni átta daga gjöf reyndist enginn munur á augum sem
fengu lyf og viðmiðunaraugum samkvæmt mati með raufarlampa-
skoðun, á ljósmyndum og vefjafræði.
Alyktanir: Rannsóknir á kanínum benda til þess að erting sé
óveruleg af 0,1 mg skammti og óhætt sé að prófa tímólól maleat
duft í mönnum.
V 89 Dorzólamíð/sýklódextrín augndropar
Þorstcinn Loftsson', Hákon H. Sigurðsson', Elínborg Guðmundsdóttir2,
Þór Eysteinsson2, Margrét Þorsteinsdóttir3, Einar Stefánsson2
‘Lyfjafræðideild HI, 2læknadeild HÍ, 3íslenskar lyfjarannsóknir ehf.
thorstlo@hi.is
Inngangur: Dorzólamíð er kolsýruanhýdrasahemill (CAI) og
glákulyf. Dorzólamíð er torleysanlegt í vatni við pH 7,4 og því er
sýrustig sérlyfsins (Trusopt® frá MSD, inniheldur 22,3 mg dorzól-
amíð hýdróklóríð í einum ml) stillt á 5,65, en við það sýrustig er
lyfiö katjón og því leysanlegt í vatni. Til að auka magn dorzól-
amíðs sem frásogast af yfirborði augans inn í augað er seigjustig
(viscosity) augndropanna aukið í 100 cps (seigfljótandi lausn) en
við það eykst snertitími lyfsins við yfirborð augans. Þetta lága
sýrustig og háa seigjustig Trusopt® augndropa leiðir til margvís-
legra aukaverkana, svo sem sviða í augum, aukinnar táramynd-
unar og þokusýnar. Markmið þessa verkefnis var að hanna dorzól-
amíð augndropa sem hafa pH 7,4 og seigjustig um eða undir 5 cps
(þunnfjótandi eins og vatn).
Niðurstöður: Dorzólamíð myndar vatnsleysanlega fléttu með
ýmsum sýklódextrínum. Búnir voru til tveir styrkleikar af augn-
dropunum sem innihéldu 19,7 og 38,8 mg/ml af dorzólamíði.
Vatnsleysanlegt en nokkuð fitusækið sýklódextrín (RMpCD) var
notað til að leysa dorzólamíð upp í vatni, sýrustig augndropanna
var 7,5 og seigjustigið 3 og 5 cps. Augndroparnir voru gefnir
kanínum og magn dorzólamíðs í hinum ýmsu hlutum augans
mælt 1,2,4 og 8 klukkustundum eftir gjöf lyfsins. Trusopt® augn-
dropar voru gefnir til viðmiðunar. Þrátt fyrir lágt seigjustig augn-
dropanna reyndist aðgengi dorzólamíðs frá augndropunum vera
sambærilegt aðgengi dorzólamíðs frá Trusopt®. Mælanlegt magn
dorzólamíðs var í bakhluta augans og sjóntauginni í að minnsta
kosti átta klukkustundir eftir gjöf dropanna. Ekki varð vart við
aukaverkanir í kanínunum eftir gjöf augndropanna.
Alyktanir: Með hjálp sýklódextrína er hægt að auka sýrustig
dorzólamíð augndropa úr 5,65 í 7,4 og draga úr seigjustigi augn-
dropanna úr 100 cps í 3 til 5 cps án þess að draga úr aðgengi
lyfsins.
102 Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90