Tímarit Máls og menningar - 01.07.1946, Blaðsíða 26

136
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
6. Úti vill jól drekka,
ef skal einn ráða,
fylkir hinn framlyndi,
og Freys leik heyja.
Ungur leiddist eldvelli
og inni að sitja,
varma dyngju
eða vöttu dúns fulla“,.
legan’ (sbr. Falk í Arkiv 44. bd.). TorskiliS er 2. vo., en hefur verið skýrt svo,
að hyrna sé nef hrafnsins, og hafi hann þurrkað sér um nefið. En illa virðist
við þá skýring hh'tandi, þó að torfundin sé önnur skárri (ef breytt væri í og
urn hyrnu þurði af þyrja ‘þjóta, fara hratt’, væri hyrna klettasnösin = horn í
2. er.). 7. öSlingi A, ynglingi B (Noregskonungar töldu sig komna af Yngl-
ingaættinni í Uppsölum).
5. 1. kunna þekkja. 2. á Kvinnum B, á Kymnum A (líklega mislestur einn,
af því að í fornum handritum líkist v oft y-i); staðurinn er ókunnur og fátt til
áþekkra nafna, nema ef væri Kvinn(a)héraS i Hörðalandi. Magnus Olsen hef-
ur bent á að Haraldur konungur muni hafa átt stórbú á Ogvaldsnesi í eyjunni
Körmt og hyggur að hér hafi staðið fyrir öndverðu í Körmtu býr (Maal og
minne 1913). 4. kjóll e.k. skip. 5. rönd skjöldur, líklega málmbryddur. 7.
tjörgum B, og mætti leiða það af lýsingarorði tjörugur. 8. drijinn votur af sjó-
drifi (sbr. sjádrijin segl), enda er hér eflaust átt við skipstjöld; þó væri hugs-
anlegt að drijinn lyti að einhvers konar skrauti (talað er um skip jagurdrijin
steini, þ. e. máluð fögrum lit; kona er sögð hörvi drifin, þ. e. búin línklæðum).
6. 1. Jól voru drukkin í heiðni, en að líkindum ívið síðar á vetrinum en í
kristnum sið; úti, þ. e. á skipum sínum. 4. Freys leikur bardagi; kenningin
bendir til þess að Freyr hafi í fyrndinni verið orrustuguð, þó að þess sjái
óvíða stað í heimildum. Þess hefur þó einnig verið tilgetið að Freys leikur
kunni að vera einhver helgiathöfn, sem þá hafi líklega miðað til aukinnar frjó-
semdar og hagsældar, því að Freyr réð fyrir ávexti jarðar. 5. leiSast ( = leiSa
sér) með þolfalli (t. d. leiSast varma dyngju) ‘gera sér e-ð leitt, fá óbeit á e-u’.
eldvclli hefur verið talið hvk. eða kvk. (eins og elli), í merkingunni ‘það að
hlýja sér, hakast við eld’, en vella er sama og sjóða, og lægi þá næst að orðið
merkti ‘suða við eld’ (konungi þykir kveifarlegt að sækjast eftir heitum eða
soðnum mat, sbr.’ Helgakviðu Hundingsbana II 7—9, þar sem Helgi etur hrátt
á sjónum). I Hymiskviðu er bruggketill nefndur lögvellir, og getur þá verið að
eldvelli komi af karlkynsorði eldvellir, er haft hafi verið um soðketil. 7.