Tímarit Máls og menningar - 01.07.1946, Page 61

LÝÐRÆÐI
171
Vitanlega er það, að slík skoðanamótunartæki sem kvikmynda-
húsin séu í höndum einkaauðvaldsins, eigi síður fráleitt en sá amer-
íski siður, að einstaklingar hafi með höndum rekstur útvarpsstöðva.
Það er ljósara en fram þurfi að taka, að ekki getur talizt lýðræði í
landi, þar sem slíkt er látið viðgangast.
*
Til marks um það, hversu geigvænlegt óhappavald við er að etja,
þar sem þessi borgaralegu áróðursgögn eru, skal hér getið stað-
reyndar, sem á skilið að geymast í minnum um alla framtíð.
Eins og kunnugt er, fór það að kvisast á síðast liðnu hausti, að
Bandaríki Norður-Ameríku færu þess á leit við ríkisstjórn íslands,
að þeim yrðu leigðar herstöðvar á íslandi til langs tíma (væntan-
lega 99 ára), enda þótt Bandaríkjastjórn hefði áður skuldbundizt
til að kveðja héðan allan herafla sinn þegar að styrjaldarlokum.
Það kom þegar berlega í ljós, að mikill hluti yfirstéttarinnar og
hennar erindreka var af ýmsum ástæðum óðfús að selja af hendi
landsréttindi á þennan hátt. Meiri hluti Alþingis, sem sat á rök-
stólum, mun hafa verið málinu hlynntur svo og ráðandi hluti allra
hinna borgaralegu stjórnmálaflokka, en Sósíalistaflokkurinn einn
óskiptur móti öllu afsali landsréttinda, hverju nafni sem nefndust.
Nú gerist það furðulega, að nær ekkkert er ritað um málið í
íslenzk blöð lengi vel, jafnvel þótt tilmæli Bandaríkjastjórnar séu
í almæli og á almannavitorði. Borgarablöðin töldu auðsjáanlega
óráðlegt að auglýsa fylgi sitt við málið að svo stöddu og gefa
þannig á sér höggstað, á meðan ekki væri fullséð, hversu leiðitamur
almenningur mundi reynast í málinu, þó að greinilega kæmi í ljós
af ýmsu því, sem tæpt var á og gefið í skyn, hvert hugur þeirra
hneigðist. I annan stað vonuðust þau til að geta komizt hjá að sýna
lit í herstöðvamálinu þangað til eftir Alþingiskosningarnar, sem
þá voru eigi mjög langt undan. Borgarablöðin höfðu því í raun-
inni gildar ástæður til að þegja um málið. Hitt gat virzt furðulegra,
að málgögn Sósíalistaflokksins hlífðust við því fyrst í stað að ræða
málið nema af sérstakri varfærni og þegar ákveðin tilefni gáfust,
því að nú hefði mátt ætla, að sá flokkur sæi sér einmitt leik á borði
að hefja skorinorðar umræður um málið og afla sér fylgis með