Tímarit Máls og menningar - 01.07.1946, Síða 117

SAMVIZKA HEIMSINS, SKÁLDIÐ OG STAÐREYNDIRNAR
227
að safna pípuhöttum og stélfjöðrum eða borða daglega steiktan
alipening og drekka kampavín.“ (Ætli þetta sé ekki aftur smá-
barnafræðsla: „Auðkýfingur er maður“ o. s. frv.?) Aftur á móti
er það auðvitað hreint hneyksli, að „Svíar eru nú sem óðast að afla
sér nýrra markaða og reyna að tryggja sér með blikandi peningum
þann sess, sem aðrar þjóðir, til dæmis Norðmenn og Danir, hafa
áunnið sér með fórnum og blóði.“ Það er erfitt að skilja þessi orð
öðruvísi, en að Svíar ættu helzt að sitja heima og skammast sín með
pípuhatta sína og forðast umgengni við heiðarlegt fólk, sem tekið
hefur þátt í stríðinu. Að reyna að tryggja sér markaði með blik-
andi peningum — ég fæ ekki betur séð en að það sé einmitt þetta,
sem blað eins og Þjóðviljinn hefur undanfarna mánuði í einum
leiðara á fætur öðrum heimtað af íslenzku rikisstjórninni! Vonandi
er þetta enginn meiriháttar glæpur í augum 0. J. S. En auðvitað er
allt öðru máli að gegna, þegar Svíþjóð á í hlut. En þó að þessháttar
samanburði sé sleppt, getur enginn heiðarlegur maður haldið því
fram, að Svíar hafi frekar en aðrar þjóðir reynt að troða sér fram
á heimsmarkaðinum eftir stríð — og sízt á kostnað annarra. Það
hefur augsýnilega ekki orðið 0. J. S. ljóst, að Svíþjóð gæti haft
nokkurt hlutverk í endurreisn heimsins, fyrst og fremst nágranna-
landa sinna. Þegar sænskur iðnaður framleiðir timburhús handa
Dönum og Norðmönnum, eða þegar sænskar skipasmíðastöðvar
vinna að endurnýjun norska verzlunarflotans, og þegar þessar vörur
eru borgaðar með lánum frá Svíþjóð svo hundruðum milljóna króna
skiptir — þá er þetta aðeins óþolandi sænskri frekju að kenna. Ég
er þó sannfærður um, að allir heilbrigðir menn vona, að Svíar haldi
áfram þessum svívirðilegu tilraunum til að vinna með öðrum þjóð-
um. Ég veit, að Danir og Norðmenn gera það, og ég veit, að ís-
lendingar gera það líka — því að ég viðurkenni ekki rétt Ó. J. S.
að tala fyrir hönd íslenzkrar alþýðu, enda hefur hann ekki lagt
fram neitt umboð til þess.
Ó. J. S. segir á einum stað í annarri grein sinni, að sænskar hag-
skýrslur frá 1939—1945 hljóti að vera „hinar fróðlegustu“. Sænsk-
ar hagskýrslur eru engin leyniskjöl, og þess vegna finnst mér ein-
kennilegt, að Skáldið skyldi ekki —■ þar sem það á annað borð hef-
ur svo mikinn fróðleiksþorsta í þessum málum — hafa flýtt sér að