Tímarit Máls og menningar - 01.09.1959, Blaðsíða 75

UM SKAÐSEMI TÓBAKSINS
þá getur hann farið út. (lagar á sér vestið) Sérstaklega vil ég biðja þá herra
lækna sem hér eru viðstaddir að hlusta með athygli því þessi fyrirlestur minn
getur orðið mikill vísdómsbrunnur fyrir þá, þar sem tóbakið, auk sinna skað-
legu áhrifa, hefur einnig hlutverki að gegna í læknavísindunum. Þannig er það
til dæmis, að ef fluga er látin í neftóbaksdós, þá drepst hún, að öllum líkindum,
af bilun í taugakerfinu. Tóbakið er, að langmestu leyti, jurt ... Þegar ég flyt
fyrirlestur, þá fer ég vanalega alltaf að depla hægra auganu, en þið skuluð
láta eins og þið takið ekki eftir því; þetta stafar af taugaæsingi. Ég er mjög
taugaveiklaður maður, svona yfirleitt, og ég byrjaði að depla auganu árið
1889, þann 13. september, sama daginn sem konan mín varð léttari, á sína vísu,
og fæddi fjórðu dóttur okkar, Varvöru. Allar dætur mínar eru fæddar þann
13da. En, hvað um það, (lítur á úrið) vegna tímaskorts leyfum við okkur
enga útúrdúra frá efninu. Ég verð samt að skýra ykkur frá því, að konan mín
rekur tónlistarskóla og einka heimavist, það er að segja, ekki beinlínis heima-
vist, heldur eitthvað í líkingu við heimavist. Okkar á milli sagt er konan mín
mjög gefin fyrir að kvarta yfir þröngum efnahag, en hún hefur laumað ofur-
litlu undan, svona fjörutíu — fimmtíu þúsundum, sjálfur á ég ekki eyri, ekki
grænan túskilding — en hvað þýðir að tala um það! í heimavistinni hef ég
það embætti að sjá um rekstur húshaldsins. Ég kaupi í matinn, leiðbeini þjón-
ustufólkinu, skrifa búreikningana, hefti stílabækur, útrými veggjalúsunum,
fer í göngutúra með hund konu minnar, veiði mýs . . . í gærkveldi var mér
uppálagt að skaffa eldabuskunni mjöl og smjör, því daginn eftir átti að hafa
pönnukökur. Nú, í einu orði sagt, í dag, þegar búið var að baka pönnukökurn-
ar, kemur konan mín blaðskellandi inn í eldhús og segir að þrjár af heima-
vistarstúlkunum muni ekki borða pönnukökur, því þær séu með hálsbólgu.
Þannig sýndi það sig, að við höfðum bakað nokkrum kökum meira en þurfti.
Og hvað átti þá að gera við þær? Fyrst skipaði konan mín að fara með þær
niður í kjallara, en svo hugsar hún sig um og hugsar sig um, þangað til hún
segir: „Éttu þessar pönnukökur sjálfur, fuglahræðan þín!“ Þetta kallar hún
mig alltaf, þegar illa liggur á henni: fuglahræðu eða orm eða satan. Og hvaða
satan ætli ég sé? Það liggur alltaf illa á henni. Og ég át ekki þessar pönnu-
kökur, ég gleypti þær án þess að tyggja, því ég er alltaf soltinn. Til dæmis í
gærkveldi, þá lét hún mig ekki fá neinn mat. — „Það er til einskis að vera að
gefa þér að éta, fuglahræðan þín,“ sagði hún . .. En, hvað um það, (lítur á
úrið) við höfum rabbað meira en góðu liófi gegnir og vikið dálítið frá efninu.
Nú höldum við áfram. Enda þótt þið vilduð auðvitað miklu heldur hlusta
núna á eitt lítið lag eða einhverja af þessum sinfóníum eðaþá aríu .. . (raular)
169