Tímarit Máls og menningar - 01.09.1959, Blaðsíða 94

TÍMARIT MÁLS OG MENNINCAR
því miður enn vera margir sem viðurkenna
ekki annan skáldskap en rímritgerðir og
stuðlaberg.)
Erlend nútímaljóð er mjög misjöfn bók,
enda er það óhjákvæmilegt eins og til henn-
ar er stofnað. I fyrsta lagi varð að tak-
marka valið við það eitt sem þegar var til
þýtt á íslenzku, en það var að sjálfsögðu
mjög misjafnt að gæðum og mikið um til-
finnanlegar eyður, — svo mikið að um það
má raunar deila livort bókin standi undir
sínu ábyrgðarmikla beiti; en kynningar-
söfn af þessu tagi verður að dæma ekki að-
eins eftir því sem í þeim er, heldur einnig
eftir því sem í þeim er ekki. I öðru lagi eru
þýðendurnir mjög mishæfir; þó held ég
megi segja að flestir þeirra leysi starf sitt
vel af hendi, og sumir ágætlega, eins og t. d.
Jón Oskar, Sigfús Daðason, Hannes Sigfús-
son, Einar Bragi o. fl.; en jafnvfst er að
ýmsir þýðendanna eru ekki þessu vanda-
sama starfi vaxnir, og margar þvðingarnar
eru því miður ekki svipur hjá sjón: tradut-
tore, traditore.
Það er t. d. sérstök ástæða til að vara
menn við því að halda að þeir séu nú að
lesa García Lorca, þegar þeir lesa „ljóð“
þau sem lionum eru eignuð í þessari bók.
Að vísu eru þýðingarnar mjög misilla af
bendi leystar. Kvæðin Söngur riddarans og
Dauði um morgun eru t. d. eflaust ekki verr
þýdd en margt af því sem birt er hér sem
góð og gild vara. En kafli sá úr Poeta en
Nueva York, sem hér gengur undir nafninu
Sonur (sic!) negranna á Kúbu, fær svo
herfilega útreið í þýðingunni að leitun mun
á öðru eins: manni dettur einna lielzt í hug
Túskildingsópera Sig. A. Magnússonar.
Þetta er þeim mun verra sem kvæðið er
mest „nútímaljóð" þeirra fjögurra sem
þýdd eru eftir Lorca í bókinni: hér er máls-
meðferð höfundar djörfust og nýstárlegust,
myndirnar mest „lýsandi", þótt ekki verði
það ráðið af íslenzka textanum, því miður.
Mestur hluli þýðingar Jóhanns Hjálmars-
sonar verkar eins og óskiljanleg þvæla,
samhengislaust rugl. Hvern ætli gruni að
skáldið sé hér að túlka andúð sína á New
York, hinu vélræna og sálarlausa lífi stór-
borgarinnar, og lýsa um leið — í hugarsýn
sinni af lífi negranna á Kúbu — þrá sinni
eftir friði og upprunalegum einfaldleik?
Ég skal taka fáein dæmi.
Oh ritmo de semillas secas! [0 hrynjandi
þurra fræja!] verður í þýðingunni: Þurr
fræ hljómfallsins. Orðin eru hin sömu, en
merkingin horfin.
Hendingin
EI mar ahogado en la arena
er gott dæmi um myndvísi Lorca, hún þýðir
eiginlega: Sjórinn drukknaður í sandinum
(flæðarmálinu). I þýðingunni er líkingin
horfin, eftir er aðeins þessi þvælda setning:
Öldur sem brotna við sand.
Upphaf kvæðisins er þannig:
Cuando llegue la luna llena iré
a Santiago de Cuba,
iré a Santiago,
en un coche de agua negra.
[Þegar tungl er fullt þá fer ég
til Santiago á Kúbu
ég fer til Santiago
í vagni úr svörtu vatni.l Þetta er þýtt:
Þegar máninn líður yfir Santiago
á Kúbu
vil ég halda til Santiago
á hesti úr svörtu vatni.
IJér er farið alllangt frá frumtexta. Nú
er nákvæmni í útleggingu að sjálfsögðu síð-
ur en svo einhlít. Aðalatriðið lilýtur alltaf
að verða að ná anda Ijóðsins, og að skila
því þannig gegnum sáld þýðingarinnar að
það sé fullgildur skáldskapur. En sjálfsagt

188