Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Page 23

Cesare Pavese
Húsin
Cesare Pavese fæddist 1908 í Piemonte. Ilann var tekinn höndum á valdatíma
fasista og dæmdur til útlegðar í Kalabríu. Hann gaf út fyrstu skáldsögu
sína meðan á stríðinu stóð, en eftir 1945 fór hann fyrst verulega að láta til sín
taka með hverri bókinni eftir aðra, og hlaut þó einkum viðurkenningu fyrir
síðustu bókina sem hann gaf út fjórum mánuðum áður en hann framdi sjálfs-
morð árið 1950. Sú bók — La luna e i falo — fjallar um mannlega reynslu
á okkar dögum. Hann hefur orðið æ frægari eftir dauða sinn og verið metinn
til jafns við helztu höfunda nútímans. Hann þýddi mikið eftir enska og amer-
íska höfunda, m. a. eftir Dickens, Joyce og Faulkner. Eftir dauða hans hefur
dagbók hans verið gefin út (11 mestiere di vivere) þar sem fram koma m. a.
hugsanir hans um sjálfsmorðið. Ennfremur hefur komið út, að honum látnum,
safn ljóða og fleira, en Pavese var ekki aðcins höfundur skáldsagna og smá-
sagna, heldur einnig gott Ijóðskáld. Þýð.
Ég er maöur einn míns liðs, vinn fyrir mér og bíð alla vikuna eftir sunnu-
deginum. Ég segi ekki að mér falli sá dagur vel, en ég held hann hátíðlegan
einsog aðrir, því hvíld verða menn að fá. Einu sinni, þegar ég var unglingur,
hugsaði ég sem svo, að ef ég ynni líka á sunnudögum, mundi ég komast
skjótar til manns en aðrir, og ég fékk léðan lykil að verkstæðinu. Allar vél-
arnar voru þagnaðar, en ég undirbjó starfið fyrir mánudaginn á skammri
stundu og síðan reikaði ég um auða stofuna, lagði við hlustir og naut ver-
unnar þarna. Einkum vakti það ánægju mína, að ég gat farið þegar mér sýnd-
ist og að ég hagaði mér öðruvísi en starfsfélagar mínir sem á þeirri sömu
stundu voru komnir út á reiðhjóiin sín og stefndu að kránni eða upp í fjalls-
hlíðina.
Einnig nú fer fólkið úr bænum á sunnudögum. Göturnar tæmast einsog
vinnustaðir. Ég ráfa um þær seinni hluta dagsins, og það getur liðið hálftími
án þess nokkur mannvera sjáist á sumum þeirra. Þá er engu líkara en þökin,
gangstéttirnar og veggirnir, og stundum jafnvel garðarnir hafi verið gerð
aðeins fyrir einn mann einsog mig, sem kemur og fer og sér þau nálgast og
fjarlægjast einsog fjöllin og trén í sveitinni.
Jafnan er ein gata auðari en önnur. Stundum nem ég staðar til að virða
133