Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Blaðsíða 126

Timarit Máls og menningar
endurbótum og efla hinn friðsamlega hluta
þeirrar stéttar sem fer með völdin.
Fyrir fáeinum mánuðum var kannski
nokkur von að menn tryðu á slíka mögu-
leika. En livernig er hægt að halda því
áfram eftir að stríðspólitík Johusons í Asíu
er orðin lýðum 1 jós? Geta róttækir menn
sem það nafn eiga skilið ennþá látið sér
sjást yfir þá höfuðstaðreynd okkar tíma
sem er fólgin í stöðugri og sífellt almennari
styrjöld hins kapítalistíska forusturíkis
gegn heimshyltingunni? Og ef þeir viður-
kenna þessa staðreynd, hvernig getur það
þá farið framhjá þeim að allar þær kjara-
bætur sem valdastétt Bandaríkjanna lætur
í té, hafa einn tilgang og aðeins einn: að
lokka bandarísku þjóðina til að styðja
glæpsamlegt stríð gegn hinum fátæku og
réttlausu?
Svo kynni að virðast að sósíalistar í
Bandaríkjunum séu í vonlausri klípu.
Verkamennirnir eru ófúsir að hlusta á á-
róður fyrir sósíalistískri byltingu, hversu
mjög sem hún kynni að vera þeim í hag.
Og að styðja þesskonar endurbótastefnu
sem nokkrar líkur væru til að næði fram að
ganga, er sama sem að ganga í bandalag
með valdastéttinni gegn þeim sem berjast
fyrir sósíalistískri byltingu annarsstaðar í
heiminum. Er þá engin leið fær úr þessum
ógöngum?
Sósíalistar í Bandaríkjunum þurfa að
hætta að líta á sjálfa sig sem örlítinn minni-
hluta er hafi það hlutverk — sem margir
þeirra þykjast þegar vissir um að sé von-
laust — að framkvæma sér-ameríska bylt-
ingu. í stað þess ættu þeir að líta á sig sem
liðsmenn í geysimikilli alþjóðlegri hreyf-
ingu, sem sé fær um að ná tökum á miklum
hluta mannkynsins, og hafi það hlutverk að
sigra og uppræta hina alþjóðlegu heims-
veldisstefnu. f sálfræðilegum skilningi þýð-
ir þetta að þeir yfirgefa minnihlutann og
taka sér stöðu með meirihlutanum, þeir
hverfa úr flokki þeirra sem eru að tapa
yfir í flokk sigurvegaranna; það þýðir að
þeir losa sig úr fjötrum óhjákvæmilegrar
hreppapólitíkur, einangrunar og klíkuskap-
ar vinstrifylkingar sem einskorðar starfsemi
sína við innanlandsmál; það þýðir að þeir
öðlast nýtt útsýni og nýjan skilning á bar-
áttuaðferðum og haráttuáætlun.
Hvað geta bandarískir sósíalistar lagt af
mörkum í baráttunni gegn hinni alþjóðlegu
heimsveldisstefnu?
Einhverjir munu svara: mjög lítið. Við
höldum því fram að við getuin lagt og eig-
um að leggja mikið af mörkum. Það er
auðvitað rétt að við erum ekki mjög marg-
ir. En við höfum þann mikla ávinning
fram yfir alla aðra sósíalista að við eigum
heima í sjálfu bæli óargadýrsins. í vissum
mikilvægum efnum vitum við meira en aðr-
ir — eða ættum að minnsta kosti að vita
meira — um háttemi þess, styrk þess, og
veikleika. Þetta er ekki aðeins heiðurs-
staða, heldur felst í henni það mikilvæga
hlutverk að neyta aðstöðunnar til að hjálpa
heimshreyfingu sósíalismans til að afla sér
dýpri þekkingar á óvininum.
En þar með er ekki allt upp talið. Það
væri heimska og skammsýni að halda því
fram, að vegna þess að verkamenn í Banda-
ríkjunum skorti sósíalistíska meðvitund
hafi sósíalistar engin mikilvæg verk að
vinna í þessu landi. Kringumstæðumar
hafa aldrei verið eins hagstæðar — ekki
einu sinni í heimskreppunni eftir 1930 —
fyrir sköpun sósíalistískrar meðvitundar.
Frelsishreyfing svertingja er fjöldahreyfing
sem eykst sífellt fylgi og baráttukraftar.
Og undir hræðilegum þrýstingi Víetnam-
stríðsins hefur friðarhreyfingin sannað að
hún hefur möguleika til að verða fjölda-
hreyfing. Auk þess er það geysi þýðingar-
mikið að þessar hreyfingar eru að nálgast
hvor aðra og hafa jafnvel tilhneigingu til
236