Tímarit Máls og menningar - 01.03.1966, Blaðsíða 59

Ný vísindagrein innan jarðjrœðinnar
mörkum í þessum fræðum, ekki síður en t. d. í þeim vísindagreinum, sem
fjalla um sögu okkar og bókmenntir.
Erlu ánœgður með þá tilhögun, sern er á þessum málum hér heima?
Fram til ársins 1950 voru jarðfræðingar á íslandi örfáir og flestir þeirra
stunduðu jarðfræðina sem tómstundaiðju, en vörðu mestum hluta tíma síns
til kennslustarfa. Við þær aðstæður var ekki hægt að leggja neinn grundvöll
að skipulagðri starfsemi, enda hefur Háskóli Islands, sem ber skylda til að
efla og sameina fræðilega starfsemi í landinu, aldrei tekið á sig þá rögg, sem
þarf til að koma á fót kennslu í náttúrufræðum og sameina þá krafta sem
fyrir eru til skipulegs átaks. Meðan svo standa sakir er háskólinn bara æðsta
kennslustofnun landsins, en vantar þó nokkuð til að vera universitas.
A árunum 1950—1965 hafa mjög margir lokið námi í jarðfræðum og allir
hafa sérgrein sína nú að aðalslarfi. Þetta fólk dreifist hinsvegar á margar
stofnanir og lítil samræming er á störfum einstakra hópa. Á Iðnaðardeild er
líklega stærsti hópurinn og þar er mjög náin samvinna milli einstakra manna.
Nú hefur Iðnaðardeild hinsvegar verið breytt í Rannsóknarstofnun Iðnaðar-
ins með nýjum lögum um rannsóknir í þágu atvinnuveganna, en sú stofnun
á að starfa til hagsbóta fyrir iðnaðinn í landinu með mun skýrari stefnu-
mörkum en gamla Iðnaðardeildin. Þessi nýskipan mun vafalaust verða til
mikilla framfara á sviði iðnaðarrannsókna, en jarðfræði og iðnaðarmál fara
ekki verulega vel í sambýli.
Hvernig villu að þessum rannsóknarstörjum verði hátlað eða hver telur
þú að þróunin verði?
Eftir því sem ég kemst næst eru nú um 20 stúdentar við nám í ýmsum grein-
um jarðfræða. Stór hluti þessa hóps mun leggja fyrir sig kennslu í mennta-
skólum, enda er mikill skortur á náttúrufræðikennurum. Nokkuð margir
munu þó kjósa að stunda rannsóknarstörf, en eins og sakir standa er öll þró-
un þessara mála hlaupin í baklás. Eg dreg mjög í efa að nokkur þeirra stofn-
ana, sem nú hafa jarðfræðinga i þjónustu sinni sjái ástæðu til að bæta við
sig mönnum á þessu sviði. Hins vegar tel ég að þeir sem nú vinna að jarð-
fræðirannsóknum séu alltof fáir og tala þeirra í mjög óhagstæðu hlutfalli
við það sem verkefnin gefa tilefni til. Þar við bætist að erlendir menn gerast
sífellt ásælnari til jarðfræðirannsókna á íslandi og að óbreyttu ástandi verð-
ur þess skammt að bíða að miðstöð íslenzkrar jarðfræði verði í erlendri höf-
4tmm
49