Tímarit Máls og menningar - 01.03.1966, Blaðsíða 43

Tímatalsrabb
þau séu stunduð án teingsla við evrópsk miðaldafræði sem þau eru ekki
aðeins órjúfanlega bundin, heldur ósundurskillega samkolka. Varla er of djúpt
tekið í árinni þó sagt sé að blátt áfram ekkert verði skilið en alt misskilið
í íslenskum fræðum fornum ef það er ekki skoðað í teingslum við miðaldir
Evrópu. A þetta ekki aðeins við um bókmentir vorar, heldur einnig almenna
sögu.
Nú hefur íslendíngur enn rekið sliðruorðið af löndum sínum í bili svo um
munar með því að láta á prent rannsóknir sínar á því undirstöðuatriði ís-
lenskrar sagnfræði sem tímatalssetníngin myndar. Höfundurinn er úng kona,
frú Olafía Einarsdóttir, og bók hennar heitir Studier i kronologisk metode
i tidlig islandsk historieskrivning, útgefin í Bibliotheca Historica Lundensis
hjá Gleerup í Lundi.
Frú Ólafía er fornleifafræðíngur að ment og nam sex ár við Lundúnahá-
skóla. Lærimeistari hennar í vísindalegum vinnubrögðum var sá spaki maður
Gordon Childe (d. 1957) sem kallaður er mestur sérfræðíngur breta, ef ekki
í heiminum öllum, í forsögulegri menníngu. Við þektum Childe prófessor vel
hér á íslandi, einkum af hinum auðlesnari ritum hans einsog What Happened
in History, og hann kom híngað ég held oftar en einusinni. Dr. Ólafia hélt
áfram námi á öðrum sviðum í Svíþjóð um nokkurra ára skeið eftir að hún
kom af Einglandi, og varð doktor við háskólann í Lundi. Eftir að lærdóms-
frami hennar varð kunnur af þessu riti hennar var hún af dönum kölluð til
starfa við Kaupmannahafnarháskóla sem aðstoðarkennari í fræðigrein sinni
og fluttist til Danmerkur árið sem leið. Ritgerð sína um tímatal forníslenskrar
sagnfræði hefur hún samið á dönsku, því máli sem um lángt skeið hefur
verið og enn er höfuðritmál þeirra sem rannsaka íslensk fræði. Mér er því
miður ekki kunnugt um að nokkur íslenskur fræðimaður hafi veitt athygli
þessu riti sem brýtur blað í rannsóknum á sérstöku viðfángsefni sem ísland
varðar í miðaldafræðum. Þó má vera að eftirtektarleysi nn'nu sé um að kenna,
hafi mér sést yfir lesmál sem greini undirtektir íslenskra fræðimanna við
riti frúarinnar. Þessi lærða bók hefur svona einfalda tileinkun framanvið:
„Til minde om min moder Ólafía Guðmundsdóttir frá Hörgsholti“.
Nú er þar til máls að taka sem Dionysíus var að reikna á sjöttu öld og fann
uppá að miða alla hluti við burðarár drottins. Lærdómi hans var samsint
í Róm og farið að haga einstöku kirkjulegum ársetníngum eftir töflum hans.
Tímatal þetta sem Ari notar einn íslenskra sagnfræðínga altframmá ofanverða
13. öld, og vér notum reyndar nú á dögum, var fyrst tekið upp í sagnafróðleik
3 TMM
33