Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Side 22

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Side 22
Tímarit Máls og menningar Að mínu viti er Hemingway miðlungs skáldsagnahöfundur en frábær smásagnahöfundur. Smásögur Hemingways eru vegvísar í bókmennta- greininni. Eg tek undir að skáldsögur hans eru gallaðar að byggingu, þær haltra. Aftur á móti er sérhver smásagna hans sígild sýnikennsla í því hvernig á að skrifa smásögu. Þó eru það hvorki skáldverk Hemingways né smásögur sem mér hugnast best heldur þau ráð sem hann gaf og varpa ljósi á rithöfundarstarfið. Aðferðina? Einmitt. Hjá Hemingway er ekki um að ræða lexíu í stíl, heimspeki eða bókmenntastefnum, heldur kennslu í tækni og bókmenntaaðferð. Kannski háir það honum hvað hann er meðvitaður um tækni. En ráðin sem hann gaf eru þau allra bestu. Eitt af þeim er líkingin af borgarísjakanum: smásaga sem virðist einföld er ekki öll þar sem hún er séð heldur hvílir hún á öllu sem er að baki: undirbúningnum, aðdraganda og því ógrynni af efni sem þarf til að skrifa stutta sögu. Eins er um ísjakann, þessa ísblokk sem er svo stór en samt ekki nema einn áttundi af því sem undir niðri býr. Ungum höfundum væri hollt að hafa hugfast, að fyrir utan alsköpuð sjení, er vonlaust að skapa góðar bókmenntir ef maður hefur ekki undirstöðu í bókmenntunum eins og þær leggja sig. Menn hafa tilhneigingu til að vanrækja bókmenntanámið, reiða sig á spontanítet og innblástur. En í sannleika sagt eru bókmenntir eins og hver önnur vísindi sem þarf að leggja stund á. A bak við hverja smásögu standa tíu þúsund ár af bókmenntum og til að þekkja þessar bókmenntir útheimtist auðmýkt og lítillæti. Oll sú auðmýkt sem hindrar menn í að skrifa, er nauðsynleg til að læra af gjörvöllum bókmenntunum og hafa bak við eyrað þann djöfuldóm sem hefur verið skrifaður á tíu þúsund árum og geta staðsett sig á þeim tímum sem nú eru að líða; hvar í sögu mannsins við erum staddir; halda síðan áfram og auka við það sem hefur verið afkastað síðan Biblían var skrifuð. Þegar öllu er á botninn hvolft verða bókmenntir ekki lærðar í háskóla heldur með því að lesa aðra höfunda. Hitt ráðið sem Hemingway gaf, varðar vinnuna frá degi til dags: „erfiðast er að byrja“. Því auðveldara sem maður er yngri, en eftir því sem maður hefur vaxið að þroska og komið sér upp nafni og ábyrgðartilfinningu, verður æ erfiðara að setjast niður og byrja. Angistin andspænis hvítri örk er einhver skelfilegasta lífsreynsla sem ég lendi í næst innilokunarbrjálæði. Hjá mér er angistin andspænis auðri síðu innilokunarkennd og með því að lesa ráð Hemingways um að þurrausa aldrei brunninn heldur hætta dagsverkinu á meðan enn er lögg eftir til morgundagsins, tókst mér að brjótast undan þessari tilfinningu. Daginn eftir byrjarðu verkið þar sem frá var horfið, heldur áfram og geymir þér enn til næsta dags. Þannig kemstu hjá spennu og kvíða og 140
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.