Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Síða 22

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Síða 22
Tímarit Máls og menningar Að mínu viti er Hemingway miðlungs skáldsagnahöfundur en frábær smásagnahöfundur. Smásögur Hemingways eru vegvísar í bókmennta- greininni. Eg tek undir að skáldsögur hans eru gallaðar að byggingu, þær haltra. Aftur á móti er sérhver smásagna hans sígild sýnikennsla í því hvernig á að skrifa smásögu. Þó eru það hvorki skáldverk Hemingways né smásögur sem mér hugnast best heldur þau ráð sem hann gaf og varpa ljósi á rithöfundarstarfið. Aðferðina? Einmitt. Hjá Hemingway er ekki um að ræða lexíu í stíl, heimspeki eða bókmenntastefnum, heldur kennslu í tækni og bókmenntaaðferð. Kannski háir það honum hvað hann er meðvitaður um tækni. En ráðin sem hann gaf eru þau allra bestu. Eitt af þeim er líkingin af borgarísjakanum: smásaga sem virðist einföld er ekki öll þar sem hún er séð heldur hvílir hún á öllu sem er að baki: undirbúningnum, aðdraganda og því ógrynni af efni sem þarf til að skrifa stutta sögu. Eins er um ísjakann, þessa ísblokk sem er svo stór en samt ekki nema einn áttundi af því sem undir niðri býr. Ungum höfundum væri hollt að hafa hugfast, að fyrir utan alsköpuð sjení, er vonlaust að skapa góðar bókmenntir ef maður hefur ekki undirstöðu í bókmenntunum eins og þær leggja sig. Menn hafa tilhneigingu til að vanrækja bókmenntanámið, reiða sig á spontanítet og innblástur. En í sannleika sagt eru bókmenntir eins og hver önnur vísindi sem þarf að leggja stund á. A bak við hverja smásögu standa tíu þúsund ár af bókmenntum og til að þekkja þessar bókmenntir útheimtist auðmýkt og lítillæti. Oll sú auðmýkt sem hindrar menn í að skrifa, er nauðsynleg til að læra af gjörvöllum bókmenntunum og hafa bak við eyrað þann djöfuldóm sem hefur verið skrifaður á tíu þúsund árum og geta staðsett sig á þeim tímum sem nú eru að líða; hvar í sögu mannsins við erum staddir; halda síðan áfram og auka við það sem hefur verið afkastað síðan Biblían var skrifuð. Þegar öllu er á botninn hvolft verða bókmenntir ekki lærðar í háskóla heldur með því að lesa aðra höfunda. Hitt ráðið sem Hemingway gaf, varðar vinnuna frá degi til dags: „erfiðast er að byrja“. Því auðveldara sem maður er yngri, en eftir því sem maður hefur vaxið að þroska og komið sér upp nafni og ábyrgðartilfinningu, verður æ erfiðara að setjast niður og byrja. Angistin andspænis hvítri örk er einhver skelfilegasta lífsreynsla sem ég lendi í næst innilokunarbrjálæði. Hjá mér er angistin andspænis auðri síðu innilokunarkennd og með því að lesa ráð Hemingways um að þurrausa aldrei brunninn heldur hætta dagsverkinu á meðan enn er lögg eftir til morgundagsins, tókst mér að brjótast undan þessari tilfinningu. Daginn eftir byrjarðu verkið þar sem frá var horfið, heldur áfram og geymir þér enn til næsta dags. Þannig kemstu hjá spennu og kvíða og 140
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.