Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Qupperneq 57

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Qupperneq 57
„I túninu heima “ saman Salka Valka, „óbrotin fiskstúlka á afskektu landshorni“ (S 143-44), form í huga hans. Það kemur líklega meira flatt upp á menn að mæta í þessu sambandi rómantískri smásögu eftir Paul Heyse: L’Arrabiata (1855). En þeirri sögu kynntist Halldór fyrst í Menntaskólanum, í þýskukennslu Jóns Ofeigssonar; hann tilfærir nú hina látlausu fyrstu setningu sögunnar: „Die Sonne var noch nicht aufgegangen.“ Myndin af hinni skapmiklu ítölsku alþýðustúlku í hafnarborginni Sorrento eignaðist „einhverskonar sjálfstætt líf“ í honum, „að sínu leyti einsog tilamunda jólaguðspjallið samkvæmt Lúkasi“. Og þegar hann snéri heim til Islands eftir þriggja ára dvöl í Ameríku var honum „ekki leingur undankomu auðið frá þessu efni, heldur var mér lífsnauðsyn að líkja eftir mynd þessarar Caprí-stúlku; mynd hennar endurborinnar var í mér; og ég var farinn að semja Sölku Völku áður en ég vissi af“ (S 60). Söng Hjálpræðishersins „Þú vínviður hreini“, sem á svo þýðingar- miklu hlutverki að gegna í Sölku Völku, lærði Halldór af hinni margbreyttu söngskrá Nikkólínu Arnadóttur, festarkonu Jóhanns Jónssonar skálds: „Eg held áfram að standa í þakkarskuld við þessa konu fyrir Ijóð sem síðar leiddu mig útí að setja bók saman og margir telja mína skástu.“ (G 159-60) Þessi atriði úr þróunarsögu Sölku Völku eru fróðleg dæmi þess hve skáldsaga getur átt sér langan aðdraganda og sogið í sig næringu úr ýmsum áttum, en samlagast hugmyndaheimi skáldsins og birst að lokum í gerbreyttri mynd, í nýrri tóntegund. Einsog eldri íslenska lesendur rekur kannski minni til var frumút- gáfan af Sjálfstæðu fólki prýdd kápumynd af höggmyndinni. „Utilegu- maðurinn“ eftir Einar Jónsson. Það var engin tilviljun, því að þetta var fyrsta líkneskjan sem heillaði drenginn þegar hann „stóð líklega sjö ára gamall í fordyri Islandsbánka andspænis myndinni af útilegu- manninum eftir Einar Jónsson — já í hvítu gifsi; og hafði ekki einusinni verið strokið burt rykið“. Og áhrifin fyrnast ekki: „Hvað sem ég kynni að segja um Einar Jónsson að öðru leyti/ . . ./ þá er þessi mynd af manninum sem kemur ofanaf fjöllum með barn sitt í fánginu og konu sína dauða á bakinu, stafinn sinn og hundinn, enn hin sama opinberun — og áskorun — og þegar ég sá hana fyrst.“ (U 222) En er ekki Bjartur á síðustu blaðsíðum bókarinnar, á flótta frá 175
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.