Tímarit Máls og menningar - 01.09.1999, Side 43

KYNLEGIR KVISTIR
undar reki konur í gegn með penna sínum (133) og virðast þær samkvæmt
því ekki eiga sér líf í skrifum karla. Þegar Orlando tekur einu sinni sem offar
til við að skrifa ljóð sitt um eikartréð heima í stofu eftir heimkomuna frá
Konstantínópel finnst henni sem einhver standi yfir henni og fylgist með því
sem hún skrifar. Viðkomandi fettir fingur út í skrif hennar og finnst þau ekki
konu sæmandi og má ætla að þar sé kominn karlkyns fulltrúi bókmennta-
stofnunarinnar og hefðarinnar sem getur ekki unnt konum þess að skrifa á
eigin forsendum.
Woolf bendir einnig á að konur hafi verið ósýnilegar í sagnfræði og ævi-
sögum og nánast ekkert sé vitað um líf þeirra fyrir 18. öld (Sérherbergi, 67).
Þessum ósýnileika tengist svo líka krafan um skírlífi kvenna, en það var með-
al annars hennar vegna sem þær máttu ekki eiga sér sjálfstæða tilveru. Því var
illmögulegt fýrir þær að skrifa og ekki síður að koma skrifum sínum á fram-
færi. Konur skrifuðu off undir dulnefni eða þá að verk þeirra voru eignuð
körlum, líkt og gerist hjá Orlando í lok átjándu aldar þegar athafnir hennar
og skáldskapur eru eignuð frænda hennar vegna þess að hún getur ekki kom-
ið óheft fram og í eigin persónu sem kona (137).
Samkvæmt textanum eru konur á þessum tíma ekki til í samfélagslegum
skilningi nema í sambandi sínu við karla, þær eru ekki álitnar hafa sjálfstæðar
þrár, heldur aðeins geðhrif og fái þær ekki örvun ff á körlum hafa þær ekkert að
segja hver við aðra. Tal þeirra er að sama skapi ekki talið áhugavert fyrir
„neinn“ sem þýðir þarna greinilega það sama og karlmenn og er þar enn og
aftur bent á algildi karlkynsins í tungumálinu og menningunni (137). Þessi
orð og fleiri í sama dúr eru lögð í munn nokkrum körlum þegar konan
Orlando drekkur og skemmtir sér konunglega með nokkrum vændiskon-
um.Þannig er teflt saman viðhorfum karla til kvenna og þeirri andstæðu
reynslu sem konurnar sjálfar verða fýrir. Slíkar hugmyndir karla um konur eru
því fyrst og fremst byggðar á goðsögn eða blekkingu en konurnar í Orlando
taka á vissan hátt þátt í að viðhalda þeirri blekkingu með því að laga sig að sam-
félagslegum hugmyndum um kvenleika, oft að því er virðist á meðvitaðan
hátt. Þær haga sér öðruvísi í návist karla , líkt og ein vændiskonan þegar hún
heldur að Orlando sé karl, og leika þannig ákveðið hlutverk sem fýrst og ff emst
þjónar þeim tilgangi að staðfesta „karlmennsku“ karlsins:
To feel her hanging lightly yet like a suppliant on her arm, roused in
Orlando all the feelings which become a man. She looked, she felt, she
talked like one. Yet, having been so lately a woman herself, she
suspected that the girl’s timidity and her hesitating answers and the
very fumbling with the key in the latch and the fold of her cloak and
the droop of her wrist were all put on to gratifý her masculinity. (135)
TMM 1999:3
www.mm.is
41