Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2010, Side 108

umsagnir um BÆkur
Umsögn um bókina Fjölmenning og skólastarf
í ritstjórn Hönnu Ragnarsdóttur og
Elsu Sigríðar Jónsdóttur
Hermína gunnþórsdóttir
Háskólanum á akureyri
108
Tímarit um menntarannsóknir, 7. árgangur 2010
rannsóknarstofa í fjölmenningarfræðum gefur
nú í samvinnu við Háskólaútgáfuna út sitt annað
rit um fjölmenningu. Fyrra ritið, Fjölmenning á
Íslandi, kom út árið 2007. nýju bókinni var
fylgt eftir með málþingi föstudaginn 20. ágúst
síðast liðinn, þar sem erindi voru flutt um stöðu
innflytjenda í íslensku samfélagi og skólum.
sannarlega lofsvert og metnaðarfullt framtak.
Fjölmenningarfræði sem fræðasvið á sér
stutta sögu í íslenskum fræðaheimi, þó svo að
hinir ýmsu þræðir þess hafi lengi verið til um -
fjöllunar innan annarra fræðasviða, t.d. í félags -
fræði, mannfræði og guðfræði. Fræðigreinin
sprettur fram og mótast í samfélögum sem eiga
sér mun lengri fjölmenningarlega sögu en ísland,
sbr. Bretland og Bandaríkin þar sem fræðimenn
leitast við að kryfja fjölmenningarleg nútíma -
samfélög og leita svara við áleitnum spurningum
er varða grundvöll fjölmenningarsamfélaga. Hér
á íslandi hefur fræðigreinin að mestu mótast
sam hliða námi, kennslu og rannsóknum við
námsleiðina fjölmenningarfræði sem kennd er í
framhaldsnámi við menntavísindasvið Hí og við
rannsóknarstofur er tengjast fjölmenningar -
fræðum. í kjölfarið hefur íslenskum rannsóknum
og skrifum um fjölmenningu fjölgað verulega.
skólastofnanir eru einu stofnanir nútímasam -
félaga sem öllum er skylt að sækja hluta af
ævinni. Þrátt fyrir alls kyns lagskiptingu samfé -
laga og hverfi sem einkennast af ákveðnum
kynþáttum umfram aðra eða uppruna fólks er
skólinn sú stofnun sem endurspeglar best sam -
setn ingu og menningu einstakra samfélaga.
undantekningar eru auðvitað til, sbr. stéttskipta
einkaskóla og trúarskóla. í bókinni Fjölmenning
og skólastarf er fjallað um ýmsa þætti skólastarfs
út frá sjónarhorni fjölmenningar og það hvernig
samfélagsbreytingar sem einkennast af menn -
ingarlegum og trúarlegum fjölbreytileika hafa
kallað á breytingar á skólastarfi.
Bókin skiptist í fjögur þemu: Skólaþróun;
Kennarinn og kennarastarfið; Nemendur og
Fjöl skyldur. skiptingin er þess eðlis að efni
bókarinnar ætti að höfða til breiðs hóps innan
mennta geirans; starfandi fræðimanna, skóla -
stjóra, kennara og foreldra og ekki síst stefnu -
mót enda. Bókarkápuna prýðir mynd eftir Þórdísi
Þórðardóttur sem ein og sér er ávísun á til hlökk -
un og eftirvæntingu. í eftirfarandi samantekt
verður fjallað um hvert þema sem eina heild.
Skólaþróun
Fyrsti hluti bókarinnar hefst á kafla eftir Hönnu
ragnarsdóttur og Börk Hansen sem ber heitið
Fjölmenning og þróun skóla. í þessum kafla
velta höfundar upp grundvallarspurningu sem
varðar stjórnskipulag skóla, þ.e. hvort þörf er á
því að breyta stjórnunarháttum skóla til þess að
koma til móts við fjölmenningarlegt samfélag.
kaflinn er afar gagnleg lesning fyrir stjórnendur
menntastofnana því hér er fjallað um viðfangs -
efni sem eru ofarlega á baugi í íslenskri umræðu
um skólaþróun þó svo að þau hafi fram til þessa
ekki beinlínis verið tengd við umræðu um fjöl -
menningarlega menntun. Hér er vísað til fræði -
manna sem telja að eitt meginverkefni skóla
sem endurspegla fjölbreytta hópa nemenda,
kennara og starfsfólks sé að byggja á jafnrétti í
Tímarit um menntarannsóknir_Layout 1 1/17/11 5:18 PM Page 108