Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2011, Page 85
85
asta hluta bæjarins, og árið 1925 birti H.G. Olrik tvær greinar sem virðast
staðfesta þetta.41 Þær upplýsingar komu þó ekki í veg fyrir að Andersen-
safnið héldi áfram að eflast. Árið 1929 var byggð nýtískuleg viðbygging
fyrir aftan gamla húsið en við það fimmfaldaðist rými safnsins. Árið 1975
var þetta rými stækkað enn frekar og laust eftir síðustu aldamót voru hús-
næðið og sýningin endurhönnuð. Meðal þess sem þarna má sjá eru sýnis-
horn af handritum, bréfum, klippimyndum og teikningum Andersens og
eintök útgefinna bóka hans á tugum tungumála. Þarna er einnig endurgert
vinnuherbergi Andersens úr íbúðinni við Nýhöfn í Kaupmannhöfn þar
sem skáldið bjó síðustu æviár sín. Fullyrt er að allir gripirnir þar inni hafi
verið í eigu skáldsins og er hægt að fræðast um sögu hvers og eins.42
Hugsanlega má túlka þessa endurgerðu stofu sem síðbúið viðbragð
safnstjórnarinnar við greinaskrifum Olriks. Sjálfur harmaði hann að bæjar-
yfirvöld hefðu ekki á sínum tíma keypt hús við Munkemøllestræde 3–5 þar
sem staðfest var að Andersen hefði búið ásamt fjölskyldu sinni á æskuár-
unum. Svo virðist sem það hafi verið alvarlega til umræðu þegar Bojesen hóf
afskipti af þessum málum árið 1905 en fáum ár um eftir að greinar Olriks
birtust keypti bærinn þetta æskuheimili og opnaði þar annað Andersen-safn
árið 1931. Gera þurfti gagngerar endurbætur á byggingunni og búa hana
húsgögnum sem gáfu til kynna hvernig þarna var umhorfs í upphafi nítj-
ándu aldar. Þar inni er hins vegar ekki að finna muni úr eigu Andersens
eða fjölskyldu hans.43
Líkt og í tilviki danska skáldsins hefur tveimur byggingum í Slóveníu
verið breytt í söfn til minningar um Prešeren, annars vegar því húsi í Vrba
þar sem hann fæddist og ólst upp og hins vegar húsinu í Kranj þar sem
hann bjó síðustu æviárin og rak lögfræðiskrifstofu sína. Frumkvæðið að
varðveislu hússins í Vrba átti slóvenski rithöfundurinn Franc S. Finžgar
með tímaritsgrein árið 1937 þar sem hann höfðaði til sameiginlegrar
ábyrgðar slóvensku þjóðarinnar á því „að varðveita þetta hús sem þjóðar-
41 Raunin var sú að móðir Andersens bjó þarna tímabundið hjá ömmu hans og
stjúpafa um það leyti sem hálfsystir skáldsins fæddist. Sjá H.G. Olrik, „H.C. And-
ersens „fødested““, Hans Christian Andersen: Undersøgelser og kroniker 1925–1944,
Kaupmannahöfn: H. Hagerup, 1945, bls. 20–34, hér bls. 32.
42 Odense Bys Museer: http://museum.odense.dk/museer/hc-andersens-hus.aspx [sótt
14. apríl 2011].
43 Odense Bys Museer: http://museum.odense.dk/museer/hc-andersens-barndoms-
hjem/barndomshjemmet.aspx [sótt 14. apríl 2011].
MENNiNGARLEGiR ÞJÓÐARDÝRLiNGAR EVRÓPU