Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2011, Blaðsíða 120

120
hluta hýst í Vestur-indíaskjalasafninu í Sevilla. Á fimmta tug indíakróníka
voru ritaðar á 16. öld. Sagnaritarar á þessum tíma voru á annan tug, en auk
þeirra skráðu margir nýjaheimsfarar sögu sína meðan á ferðalaginu stóð
eða þegar heim til Spánar var komið eftir reisuna.4
Textar sem hafa að geyma upplýsingar af einhverju tagi um Ameríku
og landnám Spánverja þar eru almennt flokkaðir sem hér segir: Fyrst eru
bréf, fréttablöðungar og hefti eða bæklingar, ein til átta blaðsíður að lengd.
Svo reisufrásagnir ferðalanga og sæfara ritaðar af þeim sjálfum eða öðrum.
Þá ferðasafnrit með ferðasögum úr ýmsum áttum. Síðan kosmógrafíur, eða
heimslýsingarfræði, sem segja frá álfum og löndum jarðar, ásamt öðru sem
viðkemur landaskipan og -fræði. Að lokum eru bókmenntaverk þar sem
nýfundin lönd og þjóðir koma við sögu.5
Á tímabilinu frá 1492 til 1551 komu út 489 textar í Evrópu sem fjöll-
uðu að einhverju leyti um Nýja heiminn. Þar af voru 259 á latínu og 230
á tungu þess lands þar sem textinn var gefinn út. Ef nánar er rýnt í tölur
kemur í ljós að flestir textarnir eru prentaðir og gefnir út í þýskum mál-
heimi, samtals 146, þar af 45 á þýsku. Í kjölfarið fylgja Ítalía með 125
útgáfur, 72 þeirra á ítölsku, og Spánn með 89, en þar af er 71 á spænsku.
útgefnum ritum fækkar eftir því sem norðar dregur. Einungis fimm rit
um Nýja heiminn koma út í Englandi á þessu tímabili, þar af fjögur á
ensku, og 31 í Hollandi, sjö þeirra á hollensku.6 Mikil gróska í bókaútgáfu
á þessum áratugum er prentlistinni að þakka en prentsmiðjur voru í helstu
borgum Evrópu svo sem Sevilla, Róm, Feneyjum, Basel, Frankfurt, Köln,
París, Antwerpen og víðar þegar líða tók á 16. öldina. Næstu aldirnar var
fjöldinn allur af bókum og þýðingum um Nýju veröldina gefinn út víða um
heim.7
4 Fernando del Castillo Durán, Las crónicas de Indias, Madríd: Montesinos, 2004.
5 Sama rit, bls. 42–48; Walter Mignolo, „Cartas, crónicas y relaciones del descu-
brimiento y la conquista“, Historia de la literatura hispanoamericana, i, ritstj. Luis
Íñigo Madrigal, Madríd: Ediciones Cátedra, 2002, bls. 57–116; Emma Martinell
Gifre, La comunicación entre españoles e indios: palabras y gestos, Madríd: Editorial
Mapfre, 1992, bls. 49–71.
6 Bækur voru annars almennt á latínu. Sjá Friedrich Wilhelm Sixel, „Die deutsche
Vorstellung vom indianer in der ersten Hälfte des 16. Jahrhunderts“, bls. 47–48;
Rosa Ribas, Testimonios de la conciencia lingüística en textos de viajeros alemanes a Am­
érica en los siglos XVI y XVII, Kassel: Edition Reichenberger, 2005, bls. 40–41.
7 Í gegnum tíðina hafa evrópskir og amerískir fræðimenn helgað sig skráningu
þessara verka. Skráin sem gengur alla jafna undir heitinu Americana er í dag nokk-
urra binda verk. Sjá John Alden og Dennis C. Landis, European Americana. A
Chronological Guide to Works Printed in Europe Relating to the Americas, 1493–1776,
ERLA ERLENDSDÓTTiR