Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2011, Page 129
129
úr áðurnefndri Libretto sem Angelo Trivigiano skrifaði upp eftir handriti
Mártirs de Anglería. Viðtökur á Ítalíu voru slíkar að verkið var endur-
prentað í Mílanó árin 1512 og 1519, og Feneyjum árin 1517 og 1521. Það
kom jafnframt út á latínu í Mílanó árið 1508.
Verk Mártirs de Anglería fóru víða um Evrópu og var þýskur málheim-
ur þar engin undantekning en þar gengu þau manna á milli jafnt í þýskri
þýðingu sem á latínu. Elsta þýska þýðing á texta eftir Mártir de Anglería
er frá 1508 en þá kom út ferðasafn Fracanzanos da Montalboddo sem
hafði að geyma fyrrnefnda Libretto. Þýtt var úr ítölsku og fékk þýðingin
sem kom út í Nürnberg titilinn Newe unbekanthe landte Und ein newe weldte
in kurtz verganger zeythe erfunden. Þýðandi var Jobst Ruchamer læknir og
fræðimaður í Nürnberg. Sama ár kom bókin einnig út á lágþýsku í þýð-
ingu Hennings Ghetelen; titill þýðingarinnar er Nye unbekande Lande unde
ein nye Werldt in korter vergangener tyd gefunden.
Síðar skjóta textar eftir Mártir de Anglería upp kollinum í safnritum
um Ameríku sem voru gefin út í Þýskalandi. Þar má nefna ferðasögusafn
Simons Grynaeus og Johanns Huttich sem kom út á latínu árið 1532 en
tveimur árum seinna á þýsku og var það Michael Herr, læknir og rithöf-
undur, sem gerði þýsku uppskriftina.
Á lista yfir bækur og handrit sem hurfu úr Konunglegu bókhlöðunni í
Kaupmannahöfn á árunum 1979–1999 er fyrrnefnt safnrit Fracanzanos da
Montalboddo og var það bæði til í latnesku útgáfunni frá 1508 og þeirri
ítölsku frá 1517.42 Ekki er ljóst hvort Hans Hansen Skonning, prentari í
Árósum á 17. öld, studdist við þessi rit þegar hann skrifaði ágrip um sigl-
ingar Kólumbusar og Vespuccis og skeytti aftast í bók sína um landaskipan
jarðar sem kom út 164143 undir titlinum Geographia Historica Orientalis.44
Ágripið er 63. og jafnframt síðasti kafli bókarinnar og titlaður Kort Udtog
eller Extract til en Bestlutning / om Columbi oc Vesputii Seiglaß Reisge fra
Hispanien / oc udi Americam, til de ny funden Øer: Met huis underlige dennem
42 Kongelige Bibliotek i København, „Efterlysning af manglende bøger“: http://www.
kb.dk/da/kb/manglende-boger/index./index.html [sótt 10. júní 2011].
43 Bók Hans Hansen Skonning er ekki í skránni yfir verk og þýðingar um Ameríku.
Sjá John Alden og Dennis C. Landis, European Americana. A Chronological Guide to
Works Printed in Europe Relating to the Americas, 1493–1776, 2. bindi, 1601–1650,
New york: Readex Books, 1982.
44 Geographia Historica Orientalis. Det er Atskillige Østerske Landis oc Øers / met deß Folcis
Beskriffvelse: Nemlig / Tyrckers / Jøders / Grækers / Ægypters / Indianers / Persianers
/ oc andre flere Landskabers underlige Sæder / Tro / Religion / Lower oc selsom Lands
Maneer.
„LANDA UPPLEiTAN OG ÓKUNNAR SiGLiNGAR“