Peningamál - 01.07.2006, Blaðsíða 45

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
2
45
Verðbólguvæntingar halda áfram að aukast
Verðbólguvæntingar hafa haldið áfram að aukast í takt við vaxandi
verðbólgu og gengislækkun krónunnar. Samkvæmt könnun Gallup
sem gerð var 17. maí til 3. júní væntu einstaklingar að meðaltali 6,6%
verðbólgu næstu tólf mánuði. Þetta eru mun hærri væntingar en í
næstu könnun á undan og endurspegla aukna verðbólgu í apríl og maí
og fjölmiðlaumræðu um hana.
Í könnun á mati sérfræðinga á fjármálamarkaði (sjá rammagrein
VIII-2 á bls. 46-47) væntu sérfræðingar meiri verðbólgu á þessu og
næsta ári en í könnun sem var framkvæmd um miðbik marsmánaðar,
fyrir síðustu útgáfu Peningamála. Í mars gerðu þeir að meðaltali ráð
fyrir 5,4% verðbólgu milli ársmeðaltala 2005 og 2006 en spá nú 7,1%
verðbólgu. Fyrir árið 2007 spáðu sérfræðingarnir 4,6% verðbólgu milli
ársmeðaltala en nú spá þeir að verðbólga verði 5,9%. Ef hins vegar
er horft tvö ár fram í tímann er meirihluti sérfræðinganna á þeirri
skoðun að verðbólgan verði komin í nánd við verðbólgumarkmið
Seðlabankans.
Verðbólguvæntingar hafa hækkað eilítið ef miðað er við verð-
bólguálag skuldabréfa til fimm ára en þó haldist nokkuð stöðugar á
undanförnum mánuðum. Markaðsaðilar væntu að meðaltali 4,3%
verðbólgu yfir líftíma bréfanna á tímabilinu 28. mars til 27. júní.
Verðbólguhorfur
Verðbólguspáin sem Seðlabankinn birtir í þessu hefti Peningamála
sýnir enn einu sinni meiri verðbólgu til næstu tveggja ára en samrýmist
verðbólgumarkmiði bankans. Frá því að bankinn birti síðast mat sitt
á verðbólguhorfum hafa stýrivextir bankans verið hækkaðir tvívegis,
samtals um 1,5 prósentur, og eru nú 12,25%. Á sama tíma hefur
gengi krónunnar lækkað um 12%, þar af um 6% frá því sem var
miðað við 18. maí sl. þegar vextir bankans voru hækkaðir síðast.
samdráttar í einkaneyslu mun hins vegar líklega ekki gæta verulega
fyrr en við grunnskiptin árið 2008. Á mynd VIII-5 í megintextanum
má sjá þróun gengisvísitölu fyrir vöruinnfl utning og verðlag inn-
fl uttrar vöru síðan í mars 1997.
Af öðrum líklegum breytingum má nefna að hækkun bensín-
verðs undanfarna mánuði mun væntanlega leiða til aukinna útgjalda
heimila á þessu ári sem koma munu fram við þar næstu grunnskipti.
Þá mun hækkun húsnæðisverðs á árinu 2005 og aukinn fjármagns-
kostnaður líklega leiða til þess að vægi eigin húsnæðis eykst á ný við
næstu og þar næstu grunnskipti.
Tími verðsöfnunar
Hagstofan áformar að fl ytja verðkannanir vegna vísitölu neyslu verðs
fram undir miðjan mánuð í stað þess að gera þær tvo fyrstu daga
hvers mánaðar. Þessi ákvörðun er tekin í kjölfar þess að Evrópu-
sambandið samþykkti hinn 25. apríl sl. reglugerð nr. 6998/06 um
samræmdan tíma verðsöfnunar fyrir samræmda vísitölu neysluverðs
(HICP). Þessi reglugerð er einungis bindandi fyrir Ísland að því er
varðar samræmdu neysluverðsvísitöluna en óhagkvæmt er að vera
með tvöfalda verðsöfnun. Breytingin mun koma til framkvæmda
þegar lögin taka gildi í janúar 2008. Frá þeim tíma mun verðsöfnun
fara fram í a.m.k. viku um miðbik hvers mánaðar.
%
Mynd VIII-10
Yfirlit yfir spár sérfræðinga á fjármálamarkaði
um verðbólgu milli ársmeðaltala1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
20062005200420032002
*
*
*
*
2002
2003
2004
1. Punktar sýna raunverulega verðbólgu hvers árs.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2005
2006
2007