Skírnir - 01.04.1990, Page 158

152
ÓLAFUR DAVÍÐSSON
SKÍRNIR
taka heima í héraði, svipað og er í sambandsríkjum. Það er því ekki
stefnt að neinni allsherjar miðstýringu allra mála í Brussel.
Næsti stóri áfangi Evrópubandalagsins er sá að öll löndin tólf verði
einn sameiginlegur markaður í lok ársins 1992. Sameiginlegur mark-
aður er svæði án landamæra þar sem viðskipti með vörur og þjónustu
eru jafn frjáls og óhindruð og í hverju einstöku landi. Fjármagn getur
því streymt óhindrað milli landa og fólki er frjálst að starfa og búa þar
sem það vill. Þetta er þó ekki allt. Að stofna sameiginlegan markað er
meira en að gera einn markað úr mörgum mörkuðum. í því felst ekki
síður að afnema margvíslegar viðskipta- og samkeppnishindranir sem
nú eru til staðar í einstökum löndum. Dæmi um þetta eru gjald-
eyrisviðskipti og flutningastarfsemi, sem nú eru bundin margvíslegum
leyfum og takmörkunum.
Frjáls viðskipti á stórum Evrópumarkaði munu leiða til mun meiri
samkeppni á öllum sviðum viðskipta en nú er. Þetta mun einnig hafa
í för með sér aukna hagkvæmni í hverskonar atvinnustarfsemi og við
það munu evrópsk fyrirtæki eflast í samkeppninni á heimsmarkaði.
Þetta er ástæðan fyrir því að fyrirtæki í EFTA-ríkjunum vilja eiga sem
greiðastan aðgang að markaði Evrópubandalagsins. Markmiðið með
slíkum samningum er að koma á því sem nefnt hefur verið sameiginlegt
efnahagssvæði í Evrópu. Markmið EFTA-ríkjanna er að verða hluti af
sameiginlega markaðnum í ársbyrjun 1993, og taka sem mestan þátt í
efnahagssamvinnu EB-ríkjanna, án þess að ganga í Evrópubandalagið.
Austurríki er hér undantekning því það hefur þegar sótt um aðild að
EB, sem þó mun varla koma til framkvæmda fyrr en um miðjan næsta
áratug.
Sameiginlegur markaður felur ekki í sér neina allsherjar
samræmingu eða miðstýringu á öllum sviðum. Þvert á móti er litið á
samræmingu sem undantekningu. Það verða aðeins settar samræmdar
reglur um atvinnustarfsemi að því leyti sem slíkt er talið nauðsynlegt
til að vernda heilsu og öryggi fólks. Meginreglan er sú að vara sem
uppfyllir settar kröfur í einu landi sé sjálfkrafa gjaldgeng í viðskiptum
í öllum löndum á sameiginlega markaðnum. Sú fjölbreytni í
framleiðslu, sem fyrir hendi er í dag, verður áfram við lýði. Eini
munurinn er sá að viðskipti milli landa verða mun greiðari en nú er.