Orð og tunga - 01.06.1990, Qupperneq 68

46
Orð og tunga
Venjulegur notandi kerfisins verður ekki var við millimálið. Hvort sem hann setur
inn texta eða tekur við honum þá á honum að nægja að kunna móðurmál sitt.
Þannig fer t.d. samtal tölvu og manns fram á tungumáli frumtextans, þegar leyst
er úr margræðninni, en í flestum tilvikum er það einmitt móðurmál mannsins.
Því má bæta við að tölvan mun stýra þessum samtölum og að innbyggt verður
í þýðingarkerfið að það keri af samtölunum.
Umfangið við gerð DLT-þýðingarkerfisins má marka af því að á sex ára tíma-
bili, 1984-1988, var vinnuframlag við DLT-kerfið u.þ.b. 30 mannár og kostnaður
6 milljónir hollenskra gyllina, sem jafngildir 192 milljónum íslenskra króna. A
næstu þremur árum, 1989-1991, er áætlað vinnuframlag 85 mannár og kostnað-
ur 12 milljónir gyllina, sem jafngildir 384 milljónum íslenskra króna. Von er á
fyrstu markaðsvöru frá DLT árið 1993, en það verður þýðingarkerfi fyrir ensku
og frönsku.
Þátttaka íslensku í DLT
Sumarið 1987 héldu esperantistar hátíðlegt 100 ára afrnæli esperantos í Varsjá,
höfuðborg Póllands. Þar notaði ég tækifærið til að koma á sambandi við for-
ráðamenn DLT-þýðingarkerfisins. Það varð síðar til þess að ég tók að mér að
vinna tvo fyrstu verkþættina sem þarf til að hægt verði að fella íslensku inn í
DLT-kerfið. A því verki byrjaði ég í desember 1988 og vonast til að geta lokið
því á árinu 1990. Þessir verkþættir eru:
Verkþáttur I: Lýsing á íslenskri setningafræði eftir forskrift DLT.
Verkþáttur II: Setningafræðilegar samanburðarreglur fyrir íslensku-esperanto
eftir forskrift DLT.
Síðari verkþættir verða væntanlega unnir að meira eða minna leyti í aðal-
stöðvum DLT, en þeir eru:
• Gerð orðaþekkingarbanka fyrir íslensku-esperanto.
• Aðlögun forrita.
Að lokum skulum við huga að því hvernig niðurstöður verkþátta I og II eiga
að nýtast. Við hugsum okkur að þýða eigi eftirfarandi hendingu Bólu-Hjálmars
yfir á esperanto:
Islenskan er orða frjósöm móðir
Samkvæmt niðurstöðu úr verkþætti I yrði þessi setning vélrænt greind sam-
kvæmt eftirfarandi setningartré: