Ráðunautafundur - 15.02.1999, Blaðsíða 43

35
RHÐUNflUTAFUNDUR 1999
Eignarhaldsfélög
Bjarki Bragason
Byggðastofnun, fyrirtœkjasvidi
INNGANGUR
• Ríkisstjórnin hefur lagt fyrir Alþingi tillögu til þingsályktunar um stefnu í byggða-
málum fyrir árin 1998-2001. í henni er gert ráð fyrir að koma á fót eignarhaldsfélögum
á landsbyggðinni með aðild Byggðastofnunar. Ekki tókst að afgreiða þingsályktunar-
tillöguna fyrir áramót, en það tekst vonandi fyrir þinglok. Framlag til Byggðastofnunar
vegna verkefnisins, 300 m.kr.. fór hins vegar inn á fjárlög fyrir árið 1999.
• Þótt þingsályktunin hafí ekki enn verið samþyklct hefur Byggðastofnun unnið að undir-
búningi málsins og þetta minnisblað skýrir vonandi meginhugsunina varðandi marlonið
og skipulag eignarhaldsfélaganna. Það hefur verið kynnt í frumgerð í stjórn stofnunar-
innar, en endanleg afstaða til einstakra liða hefur eklci verið tekin og því ber að hafa
þann fyrirvara í huga.
• Eignarhaldsfélögin þurfa ekki að vera öll eins. Heimamenn þurfa sjálfir að móta þau
þannig að þau henti aðstæðum á hverju svæði. Eftirfarandi hugmyndir og tillögur eru
m.a. settar fram til að auðvelda heimamönnum undirbúningsvinnu.
ÞINGSÁLYKTUN UM STEFNU í BYGGÐAMÁLUM
• Ríkisstjórnin hefur lagt fyrir Alþingi tillögu til þingsályktunar um stefnu í byggða-
málum fyrir árin 1998-2001. Meginmarkmið þingsályktunartillögunnar er að stöðva
fólksflutninga af landsbyggðinni. Til þess þarf m.a. verulegt átak til að auka ijölbreytni
og nýsköpun í atvinnulífi.
• 3. grein tillögunnar hljóðar svo. „Til þess að tryggja nauðsynlegt eigið fé í nýsköpunar-
verkefnum verði komið á fót eignahaldsfélögum á landsbyggðinni með aðild Byggða-
stofnunar. Stefnt verði að því að til þeirra verkefna verði sérstaklega varið allt að 300
millj.kr. á ijárlögum hvers árs á áætlunartímabilinu samkvæmt nánari reglum sem for-
sætisráðherra setur í reglugerð um Byggðastofnun. Þátttaka Byggðastofnunar geti þó
mest numið 40% af hlutafé viðkomandi félags. Byggðastofnun leitist við að taka þátt í
uppbyggingu eignarhaldsfélaga þegar á árinu 1998. Getur ríkið lagt fram eignarhlut í fé-
lögum sem það á nú þegar aðild að til eignarhaldsfélaga á landsbyggðinni. Leitað verði
eftir samstarfi við framtakssjóð Nýsköpunarsjóðs um ijármögnun einstakra verkefna.11
• Ný ákvæði um eignahaldsfélög voru sett í reglugerð um Byggðastofnun í maí 1998. Þar
segir í 20.gr. „Með tilliti til hlutverks Byggðastofnunar, sbr. 2.gr. laga nr. 64/1985, er
stjórn stofnunarinnar heimilt að ákveða að stofnunin taki þátt í eignarhalds-, fjárfest-
ingar- og þróunarfélögum með allt að 40% eignaraðild. Skilyrði slíkrar aðildar er að
fagljárfestar, fyrirtæki í einkaeigu og einstaklingar eigi a.rn.k. 20% hlutaljár í slíkum fé-
lögum.“
RÖKSEMDIR
• Það er mikilvægur þáttur byggðastefnu að nýta sem best auðlindir, frumkvæði einstak-
linga og alla vaxtamöguleika lítilla og meðalstórra fyrirtækja sem gefast á landsbyggð-
inni. Ríkisvaldið styður við grunnrannsóknir, en þegar kemur að því að nýta niðurstöður