Ráðunautafundur - 15.02.1999, Blaðsíða 235

227
RÁÐUNFIUTAfUNDUR 1999
Fitulítið fiskimjöl í fóðri eldisgrísa
Bima Baldursdóttir
og
Rósa Jónsdóttir
Rannsóknastofnun landbúnadarins
Þyrí Valdimarsdóttir
og
Guðjón Þorkelsson
Rannsóknastofnun fiskiónaðarins
INNGANGUR
Samsetning amínósýra í fiskimjöli, ásamt háum meltanleika þeirra, gerir það að verkum að
fiskimjöl er einn besti próteingjafi sem völ er á í svínafóður. Hins vegar er vitað að of mikil
fiskifita hefur neikvæð áhrif á gæði svínakjöts. Þelckt er að fískifita í fóðri eldisgrísa getur rýrt
bæði vinnslugæði og geymsluþol svínafitunnar (Miller o.fl. 1990, Hertzman o.fl. 1988). Nei-
kvæð áhrif fiskimjöls á afurðir úr svínakjöti má aðallega rekja til mjölfitunnar. í fískimjölsfitu
er umtalsvert magn langra fjölómettaðra fitusýra, sérstaklega ómega-3 fitusýranna EPA (eikó-
sapentaen) og DHA (dókósahexaen). Melting einmaga dýra eins og svína gerir það að verkum
að fitusýrur í fóðri eru teknar beint upp og safnast fyrir í forðafitu. Þéttleika hryggjarfitunnar
má einnig rekja til fjölómettuðu fitusýranna, en fita verður linari með auknum fjölda tví-
bindinga (Stryer 1981). Vegna þessara eiginleika mjölfitunnar er fiskimjöl almennt ekki notað
í fóðri sláturgrísa í helstu svínaræktarlöndum heims. Það er hins vegar gert á íslandi og hefur
íslensk svínarækt því nokkra sérstöðu hvað þetta varðar. Leggja verður áherslu á að það fiski-
mjöl sem erlendis er notað inniheldur oft 12% fitu, sem telst mjög fituríkt mjöl á okkar mæli-
kvarða. Hérlendis er úrval fiskimjöls mun fjölbreyttara og hægt er að fá fiskimjöl með allt frá
2% upp í 12% fitu. Það er því Ijóst að hér er ekki verið að tala um sama hráefnið. Þegar tekið
er tillit til gæða afurða er æskilegt að nota fitulítið fiskimjöl í fóður eldisgrísa. Vinnsia á
skinku og pepperónípylsum hefur stóraukist, en í þessa framleiðslu er einungis hægt að nota
kjöt og fitu í hæsta gæðafloldci þar sem vinnsluferli hrápylsna eykur mjög hættu á þránun.
Markmiðið með þessu verkefni var að finna mesta magn fiskifitu sem nota mætti í fóður
eldisgrísa, án neikvæðra áhrifa á gæði afurða. Fjórar fóðurblöndur með mismiklu magni af
fiskifitu voru lagaðar og bornar saman.
Rannsóknin var samstarfsverkefni Rannsólcnastofnunar landbúnaðarins, Svínaræktarfé-
lags Islands, Mjólkurfélags Reykjavíkur og Kjötumboðsins. Hún var styrkt af Framleiðnisjóði
landbúnaðarins og Tæknisjóði Rannsóknarráðs Islands.
EFNIVIÐUR
Eldistilraunin fór fram í rannsóknastofu fyrir búfé hjá RALA á Keldnaholti. í tilrauninni voru
24 grísir, blendingar af norska og íslenska svínastofninum. Grísimir vom 11-12 vikna og
vógu um 30 kg að meðaltali við upphaf aðlögunartímabils á RALA. í byrjun aðlögunar fengu
grísirnir samskonar fóður og þeir höfðu fengið á búinu en síðan var byrjað að gefa tilraunar-