Ráðunautafundur - 15.02.1999, Blaðsíða 312

304
RRÐUNflUTflfUNDUR 1999
Ný viðhorf í landbúnaðarráðgjöf
Guðmundur Jóhannesson
og
Runólfur Sigursveinsson
Búnaðarsambandi Suðurlands
INNGANGUR
Undanfarin ár og áratugi hafa málefni landbúnaðarráðgjafarinnar verið rædd á ráðunauta-
l'undum með einum eða öðrum hætti. Má þar meðal annars nefna fundina árin 1992 og 1996.
Þá voru fengnir fyrirlesarar frá Danmörku og Skotlandi til að kynna stöðu og líklega þrómr
landbúnaðarráðgjafar í þeim löndum. Málefni þessarar þjónustu hafa einnig verið tekin fyrir í
nefndum og skýrslum undanfarna áratugi. Þar skulu nefndar Jón Hólm-nefndin sem skipuð
var síðla árs 1987 og nefnd sem skipuð var á árinu 1997 urn samþættingu rarmsókna, leið-
beininga og fagmenntunar í landbúnaði. Sú nefnd skilaði af sér með skýrslu í desember sama
ár. Þá starfar nú nefnd á vegum RANNÍS að úttekt á stöðu nautgriparæktar í landinu.
Miðað við þessa upptalningu og tillögur sem komið hafa úr ofangreindri vinnu má ætla
að landbúnaðarráðgjöfm sé orðin vel í stakk búin til þess að takast á við framtíðina. Sem land-
búnaðarráðgjafar fullyrðum við að svo er ekki. Þó höfum við ýmsar forsendur til þess að
takast á við framtíðina, en teljum að lítils árangurs sé að vænta miðað við óbreytt skipulag.
Hefur þá eldært verið gert til að aðlaga landbúnaðarráðgjöfma breyttu samfélagi?
Lesendur hafa væntanlega veitt því eftirtekt að við ræðum um landbúnaðarráðgjöf en
ekki leiðbeiningaþjónustu eins og þessi starfsemi er oftast nefnd manna í milli. Astæðan er sú
að við teljum okkur ekki vera leiðbeinendur bænda þar sem þeir eru fagmennirnir. Hins vegar
erum við ráðgjafar og veitum þeim ráðgjöf. Á þessu tvennu er grundvallarmunur.
RÁÐGJAFAMIÐSTÖÐVAR
Með gildistöku nýrra búnaðarlaga má segja að löggjafinn hafi tekið af skarið um að ráðgjöf í
landbúnaði færðist yfir í form ráðgjafamiðstöðva (leiðbeiningamiðstöðva eins og segir í lög-
gjöfinni) í stað einmenningsumdæma héraðsráðunauta. Þessi ákvörðun er í samræmi við þá
þróun sem orðið hefur; búin hafa stækkað og sérhæfmg og tæknivæðing aukist. Þetta hefur
kallað á sértækari þekkingu. Því getur landbúnaðarráðgjöfin ekki sinnt, nema með meiri sér-
hæfingu starfsmanna sinna og samvinnu þeirra innbyrðis - elíki síður við aðra ráðgjafastarf-
serni. Samhliða þarf að auðvelda mjög aðgengi starfsmanna úti í héruðum að upplýsingum úr
gagnasafni landbúnaðarins.
Sú hætta er fyrir hendi að með stofnun fárra ráðgjafamiðstöðva út um land á sviði land-
búnaðar einangrist þessi starfsemi enn meira en nú er frá annarri atvinnuráðgjöf og öðrum at-
vinnugreinum. Til að bregðast við slíku virðist okkur einsýnt að ná verði fram meiri samvinnu
við aðra atvinnuráðgjöf. Má þar nefna samvinnu við atvinnuþróunarfélög sem gæti kornið
báðum aðilum til góða.
FJÁRMÖGNUN
Til þessa hefur ráðgjöf í landbúnaði verið kostuð af bændum sjálfum og opinberu fé. I sjálfu