Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2017, Blaðsíða 243

242
[Fæstum] virtist koma til hugar að glærur námskeiðsins snúist ekki
aðeins um að rekja staðreyndir, heldur fjalli þær einnig um átaka-
þætti, hugmyndir og sjónarmið þeirra ýmsu aðila sem viðfangs-
efnið varða. Glæra 33 er einfaldlega samantekt á algengum skoðunum
um harðlínutrúleysi sem eðlilegt er að ræða í námskeiði sem snýst um
nýtrúarhreyfingar.
Við þetta bætir hann svo að allar þær fullyrðingar sem þarna birtast séu
vel þekktar í umræðum um trúmál og að „[s]tundum er reynt að færa fyrir
þeim málefnaleg rök, stundum eru á ferðinni órökstuddar ásakanir sem
einungis er ætlað að særa og þagga niður í andstæðingnum“51 og að skilji
maður þær á einfeldningslegan hátt megi „skilgreina þær sem boðun eða
trúvörn í anda þess sem andstæðingar Bjarna Randvers ætla honum“.52 En
sem
útgangspunktum að umræðu sem er mörkuð ýmiss konar sögulegum
og hugmyndafræðilegum skilyrðum gegna liðirnir allt öðru hlut-
verki. Þeir verða að leið inn í flókið fræðilegt samhengi, trúarbragða-
fræðigreiningu af þeim toga sem Bjarni Randver stundar.53
Að lokum bætir hann við að það sé í þessu „flókna samhengi aðalatriða og
aukaatriða sem Bjarni Randver miðlar þekkingu sinni“.54
Þetta hljómar allt saman vel en í raun og veru er erfitt að fallast á þá
einföldu fullyrðingu sem þarna leynist; nefnilega þá að hér sé einungis um
að ræða samantekt á skoðunum annarra og lýsing á trúmálaumræðum en
ekki beinlínis fullyrðingar Bjarna Randvers sjálfs og skoðanir. Fyrir þessu
eru tvær ástæður. Sú fyrri er að glæra 33 er ekki sett upp eins og um sé að
ræða kynningu á umræðu eða inngang í fræðilega umræðu. Hún hefur
form upptalningar á fullyrðingum. Bjarni skrifar ekki „Margir hafa sagt að
meginvandinn við...“ eða „Eftirtalin atriði eru lýsandi fyrir umræðu um…“
heldur telur einfaldlega upp fullyrðingar – og liggur því beinast við að ætla
að þær séu það. Fágaðir túlkunarfræðingar geta að sjálfsögðu fundið það
út með flóknum rökum og málkrókum að fólk meini allt annað en það segi
en oftast er þó orðanna hljóðan góður leiðarvísir að merkingu þeirra.
51 Sama rit, bls. 11.
52 Sama rit, bls. 12.
53 Sama rit, bls. 12.
54 Sama rit, bls. 12.
ÁSGeiR BeRG MattHíaSSon