Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2016, Síða 116

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2016, Síða 116
115 síst í bernsku, en ætla mætti þegar litið er á ýmsar greiningar samtímans á honum.16 Hér skiptir þó að sinni mestu að flestir þeirra sem fást við rannsóknir á þeim sem eru með geðklofa virðast sammála um að það verði beinlínis rof í skynjun þeirra á eigin sjálfi þegar hann sækir harðast á. III Þegar nútíminn kom til sögu, hljóp nokkur gróska í æviskrif. Hún hefur verið skýrð á margvíslegan hátt svo að ekki sé talað um þann ofvöxt sem hefur hlaupið í slík skrif vegna tækniþróunar síðustu áratuga. Pólski félags- fræðingurinn Zygmunt Bauman lítur til dæmis svo á að menn hafi fengið það viðfangsefni að búa sjálfa sig til þegar þeir hafi losnað undan þeirri trú að það væri fyrirfram ákveðið hverjir þeir væru og hvert félagslegt hlutverk þeirra skyldi vera. Í menningu sem orðið hafi æ einstaklingsvæddari, hafi þeir upphafið tryllta leit að sjálfsmynd og hún hafi komið í stað samfélags (e. community). Sjálf umræðan um sjálfsmyndir – sem nú er gjarna gert ráð fyrir að séu margar og sífelldum breytingum háðar – hafi líka vaxið svo mikið að tala megi um hana sem sérstakan iðnað.17 Sá iðnaður er auðvitað rétt eins og útgefnar ævisögur rithöfunda, þáttur í neyslusamfélaginu.18 Og af því að neyslusamfélagið gerir svo lítið úr þeirri sjálfsveru sem kölluð er neytandinn er eflaust við hæfi að byrja á að skoða hvernig Hin hálu þrep blasa við honum þegar hann sér bókina fyrsta sinni sem tiltekinn valkost í neyslu. Mynd af málverki prýðir framhlið bókarinnar. Hana má jafnt túlka sem nöturlega mynd nútímamannsins og sem sjálfsmynd Bjarna Bernharðs. Hvítt höfuð og hvít ur háls, dregin svörtum línum, krefjast athygli á fleti lágstemmdra lita, rauðguls, okkurguls, guls 16 Á opinberri vefsíðu Stofnunar þjóðarheilsu í Bandaríkjunum birtist t.d. svofelld lýsing á geðklofa árið 2003: „Skitsófrenía er krónískt, alvarlegt og hamlandi heilamein“ (þýð. mín). Þessa skilgreiningu hafa John Read, Loren R. Moshar og Richard P. Bentall gagnrýnt harkalega, sjá John Read, Loren R. Moshar og Richard P. Bentall „Schizophrenia is not an illness“, Models of Madness: Psychological, Social and Biological Approaches to Schizophrenia, New York: Routledge, bls. 3 (tilvitnun) –7. Á ensku hljóðar tilvitnunin svo: „Schizophrenia is a chronic, severe and disabling brain disease“. 17 Zygmunt Bauman, „identity in the globalising world“, Social Anthropology 2/2001, bls. 121–129, hér einkum bls. 121, 122 og 128; Zygmunt Bauman, The Individuali- zed Society, Cambridge, UK: Polity Press, 2001, bls. 144 og 151. 18 Um neyslusamfélagið hefur Bauman meðal annars skrifað í Consuming Life, Cam- bridge, UK: Polity Press, 2007. „ÓMSTRÍðUR TAKTUR KviKRA STRENGJA“
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204
Síða 205
Síða 206
Síða 207
Síða 208
Síða 209
Síða 210
Síða 211
Síða 212

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.