Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2016, Page 185

184
flækjunni sem gott, samþykkt kynlíf er borið saman við.9 Enginn þessara
möguleika er fullnægjandi þegar kemur að því að skýra Innbrot.10 Í táknmáli
myndarinnar er aldrei gefið í skyn að með nauðguninni sé í raun verið að
draga einhvern á tálar né umbreytist hún í uppgjöf og unað meðan á henni
stendur: það eru sífelld óp sársauka og nauðungar, „þú meiðir mig“ og „ég
er hrædd“, og augljós merki um mótspyrnu. Konurnar berjast um, kveinka
sér og gráta; þær neita og veina; þær þrýsta saman fótleggjunum og reyna
að sleppa; og að lokum er hver og ein þeirra myrt. Í allri myndinni kemur
ekki einu sinni fyrir óþvingað kynlíf eða merki um unað kvennanna, hvorki
með né án þeirra vilja. Það hefði verið almennt og röklega mögulegt að láta
eitthvert fórnarlambanna taka þátt í annars konar kynferðislegum athöfn-
um áður en ráðist var á þær en innrásirnar í líkamann eru dregnar fram á
markvissan og róttækan hátt – og grófleiki kynlífsins í kvikmyndinni, bæði
hins frásagnarlega og hins kvikmyndaða, er algjör. Það er heldur ekki hægt
að lesa Innbrot í samhengi fræðilegra skrifa um sadómasókisma, kvalalosta
og kvalanautn. Kvikmyndin samanstendur ekki af flóknu kerfi leikrænna
9 Williams skrifar að í þessum kvikmyndum frá fyrri hluta 9. áratugarins sýni nauðg-
unaratriðin ekki „konur sem læra að njóta valdbeitingarinnar; nauðganirnar brjóta
þvert á móti gegn líkömum þeirra og vilja. Þótt nauðgararnir í hverri mynd fyrir
sig njóti þess að framkvæma nauðgunina, og að minnsta kosti sumir áhorfendur
gætu notið þess að horfa á hana, er það reiði, niðurlæging og sársauki kvennanna
sem eru fórnarlömb nauðgananna sem lögð er áhersla á. Í báðum tilvikum táknar
nauðgun hið misheppnaða, slæma kynlíf sem önnur atriði í kvikmyndinni eru við-
brögð við. Þessar kvikmyndir [...] setja kynlíf afdráttarlaust fram sem vandamál
sem gott kynlíf leysir.“ Linda Williams, Hard Core, bls. 166. Kvikmyndin Innbrot
frá 1972 eftir Shaun Costello, sem fjallar um hermann úr víetnamstríðinu með
áfallastreituröskun sem finnst hann verða að stjákla konur, nauðga þeim og myrða,
fellur að mörgu leyti að þessu útópíska módeli þar sem brugðist er við „slæmu“
kynlífi með „góðu“ kynlífi: fyrsta langa harðkjarnaatriðið byggist á gagnkvæmri
ánægju og samþykki og þjónar sem andstæða ofbeldisfullu nauðgunaratriðanna
sem á eftir koma.
10 Edward Buscombe gefur í skyn að ofbeldisfull nauðgunaratriði samrýmist ekki
klámi; í Dirty Western skrifar hann: „Þótt fléttan snúist um nauðgun nær kvikmynd-
in ekki að sýna hana á sannfærandi hátt. [...] Maður hefur allan tímann á tilfinning-
unni að hún sé á mörkum þess að varpa nauðgunarfléttunni fyrir róða og halda bara
áfram með kynlífið.“ Edward Buscombe, „Generic Overspill: A Dirty Western“,
More Dirty Looks: Gender, Pornography and Power, ritstj. Pamela Church Gibson,
London: British Film institute, 2004, bls. 27–30, hér bls. 30. Áhrifamikil rannsókn
af svipuðum toga, þar sem því var haldið fram að í harðkjarnaklámmyndinni væri
„ofbeldi hafnað næstum algjörlega“, er Joseph Slade, „violence in the Hard-Core
Pornographic Film: A Historical Survey“, Journal of Communication 3/1984, bls.
148–63.
EuGEniE BRinKEMA