Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Page 54

Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Page 54
H a l l g r í m u r H e l g a s o n 54 TMM 2012 · 1 verið vinnumaður hjá Þóru í Hvammi og engan grunaði að neitt væri á milli þeirra þegar skyndilega er lýst með þeim við messu á Nautaflötum, að viðstöddu fjölmenni. Brúðkaup er semsagt í bígerð. Magga gamla, vinnukonan í Hvammi, situr þar líka, jafn grunlaus og aðrir. Bls. 327: Nú varð fólkið fyrir alvöru hissa. Enginn þó eins og Magga gamla, hún leit hræðslulega í kringum sig, alveg eins og hún ætti von á, að allur söfnuðurinn gæfi sér utan undir fyrir að hafa ekki hugmynd um hvað verið hafði að gerast á hennar eigin heimili. Semsagt: Guðrún Baldvina er magnaður höfundur. En hvernig höfundur hefði hún orðið hefði hún gert eins og Laxness, sett sig í skip á sautjánda ári og haldið út í heim? Reynum að sjá fyrir okkur Guðrúnu frá Lundi á kaffihúsi í París árið 1910, með verðandi dúndurskáldum og dadaistum. Laus við börn og bústörf hefði hún auðvitað orðið annarskonar höfundur, líkast til meira á heimsvísu en dalvísu, og við hefðum eignast tvo alþjóðlega stórhöfunda á tuttugustu öld, talað væri um von Lund und Laxness. En allt er það ef og hefði. Þessi mikli rithöfundur fékk ekki að fóstra og næra sinn stóra hæfileika þegar hann þurfti þess mest. Hún var föst í torfbæjareldhúsinu og fékk hvorki yfirlestur né ritstjórn, hvað þá að njóta þeirrar dýrmætu uppörv- unar sem fylgir samneytinu við aðra höfunda. Fyrir vikið fengum við „alþýðubókmenntir“ í hæsta gæðaflokki og fráleitt að sýta það. Rétt eins og Hrútdælingarnir eru eins og þeir eru ber okkur að taka þykkustu bók Íslands eins og hún er. Við verðum að leggja frá okkur hefðbundinn mælikvarða á bókmenntir, kveðja kallinn, finna í okkur konuna og fara undir vatn, reyna þar að kalla fram í okkur sundtökin í annarskonar lestrarheimi en við eigum að venjast. Því þessi saga er unique. Það sem kom þó kannski mest á óvart við lestur Dalalífs var að ná óvænt sambandi við annan heim, því hér liggur leyndur þráður aftur til Íslendingasagnanna, þær einu heimsbókmenntir sem þekktust í afskekktum byggðum Íslands um margra alda skeið. Sú er hefðin sem Guðrún sprettur úr. Það er engu líkara en að síðasti sagnaritarinn hafi falið eldinn að lokinni ritun síðustu sögu á skinn og sautján kynslóðir geymt hann handa Guðrúnu frá Lundi: Já, svona líta Íslendingasögurnar út eftir átta aldir í súr. Margt hefur breyst en annað ekki. Þær sem fyrrum réðu drauma spá nú í bolla og þeir sem áður hefndu húskarla sinna hefna nú hrúta sinna. Knýja kolbrjálaðir dyra á næsta bæ með
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.