Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Qupperneq 66

Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Qupperneq 66
J ó n K a r l H e l g a s o n 66 TMM 2012 · 1 íslenzka skáldahimni“.13 Vikið er að „Gunnarshólma“ og áðurnefndum ummælum Bjarna um það kvæði og í kjölfarið fylgir kunnuglegur samanburður á þeim Jónasi. Schweitzer líkir Bjarna við Goethe og Jón asi við Heine og segir síðan: „Bjarni er kraptameiri, Jónas liprari og léttari; Bjarni leggur meiri stund á hið innra, Jónas á hið ytra […] hjá báðum er ættjarðarástin aðalhvötin til skáldskapar; minning beggja mun ætíð lifa hjá þjóðinni“.14 Í Öldinni 1896 var með líkum hætti þýtt brot úr inngangskafla bókar þýska prófessorsins Carls Kuchler um íslenskan skáldskap nítjándu aldar. Þar er rakið útgáfustarf Fjölnismanna og minnst á „hið dásamlega kvæði Gunnarshólma“ og síðan vitnað enn og aftur til þeirra orða Bjarna að honum sé best að hætta að yrkja. „En nú erum vér komnir mitt á hinn klassíska tíma hins unga Íslands,“ segir Kuchler síðan, „þar sem þeir eru komnir fram Fjölniskapparnir og þjóð- skáldin Bjarni Thorarensen og Jónas Hallgrímsson. Fremstur þeirra og tilkomumestur var þó Bjarni Thorarensen (1786‒1841); er hann hið hug- myndaríkasta, fjörugasta og kraftmesta Íslands skáld.“15 Í inngangsritgerð sinni árið 1883 tilfærir Hannes Hafstein engar heimildir fyrir lofsyrðum Bjarna um Jónas en líkt og Hannes Pétursson rekur í bókinni Kvæðafylgsni frá 1979 birti Matthías Jochumsson skáld tvær blaðagreinar á árunum 1890 og 1891 þar sem ummæli Bjarna um „Gunnarshólma“ voru höfð eftir Hallgrími Tómassyni, rosknum systursyni Jónasar. Samkvæmt fyrri greininni sagðist Hallgrímur hafa verið á ferð með Jónasi þegar skáldið orti „Gunnarshólma“ sumarið 1837; þeir hafi heimsótt Bjarna sem þá var amtmaður á Möðruvöllum og hann skorað á Jónas að yrkja kvæði um Gunnar á Hlíðarenda. Síðan riðu þeir frændur inn á Akureyri. Um morguninn varð Jónas þar eptir, og bað hann Hallgrím bera bréf til baka og fá amtmanni. Hann gjörði svo. En er amtmaður lauk upp bréfinu, stóð þar kvæðið. Bjarni las það, og með sýnilegri tilfinningu, og að því búnu mælti hann þessi alkunnu orð (segir Hallgrímur) „Nú er mér einsætt að hætta að yrkja.“ Þar var þá viðstaddur séra Páll Jónsson († 1889) og sannaði hann oss munnlega þessa sögu.16 Í seinni greininni rakti Matthías sömu viðburði í lengri og stílfærðari útgáfu, sem minnir raunar töluvert á þekkta lýsingu Egils sögu af því þegar Egill Skallagrímsson orti kvæði sitt „Höfuðlausn“. Eptir langa viðstöðu riðu þeir frændur þaðan um kvöldið inn á Akureyri; var þá tunglskin og blíða mikil. Á leiðinni talaði Hallgrímur eitthvað til frænda síns, sem lengst af reið þegjandi. Þá sagði Jónas: „Tala þú nú sem minnst frændi, nú skálda jeg“. Um nóttina var þeim báðum vísað til sængur í loptsherbergi, og
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.