Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Qupperneq 137

Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Qupperneq 137
D ó m a r u m b æ k u r TMM 2012 · 1 137 alþingi og þróun þess á undanförnum síðustu áratugum en Þorsteinn Magnús- son. Hann skrifaði merka doktorsritgerð um nefndakerfi alþingis og framlag hans til ritsins Þingræði er stórfróðlegt. Hann veltir fyrir sér merkingu orðsins og minnir á það að orðið þingræði segir ekki alla söguna; betra væri að mínu mati orðið „þingstjórn” sem var tillaga dr. Björns Þórðarsonar sem hlaut því miður ekki hljómgrunn. Þorsteinn tekur á síbyljunni um leið- togaræði og vitnar í Eirík Bergmann sem sagði 2009: „Framan af einkenndist stjórnskipun Íslands af þingræði en hefur síðan þróast í ráðherraræði og í allra seinustu tíð yfir í hreinræktað leið- togaræði.“ Þetta er einmitt það sem hver étur upp eftir öðrum nú orðið, til að sanna það að vald alþingis sé ekkert og þingræðið svívirt á hverjum degi. En Þorsteinn sýnir fram á að þingræðið hefur stöðugt verið að eflast. Því til sönnunar nægir að benda á það eitt sem Þorsteinn dregur fram skilmerkilega að bráðabirgðalög heyra nú sögunni til. Enginn áhugi er á því lengur á alþingi að setja bráðabirgðalög. Það er liðin tíð. Ríkisstjórnarræði Hitt er rétt eins og sýnt er fram á í skýrslu rannsóknarnefndarinnar að oddvitar ríkisstjórnarflokkanna hafa ráðið miklu á átján árum íhaldsins; meiru en áður var í ríkisstjórnum. Fyrst Davíð Oddsson og Jón Baldvin Hanni- balsson, svo Halldór Ásgrímsson með Davíð, síðan Halldór og Geir H. Haarde og loks Geir og Ingibjörg Sólrún Gísla- dóttir. Davíð tók upp stjórnarhættina úr borginni og stjórnaði ríkinu eins og borgarstjórinn. Þeim hinum líkaði það vel. Þetta hefur breyst; áhrif annarra ráðherra eru nú meiri en var á þessum tíma. Sá sem hér skrifar sat í fjórum ríkis- stjórnum. Ferill pólitískra mála í Alþýðubandalaginu var svona: Flokkurinn það er framkvæmda- stjórn og/eða miðstjórn. Þingflokkur. Ríkisstjórn. Þingflokkar ríkisstjórnar. Þingflokkur aftur. Loks var málið flutt sem stjórnar- frumvarp. Sú ákvörðun var ekki aðeins ákvörðun leiðtoga flokkanna heldur var það ákvörðun fagráðherra og forsætis- ráðherra. Hér er verið að tala um póli- tísk mál, ekki tæknileg mál sem allir eru sammála um. Í ríkisstjórn Jóhönnu Sig- urðardóttur virðist eftir blaðafréttum að dæma að ríkisstjórnin komi stundum fram eins og sérstakur þingflokkur and- spænis þingflokkum stjórnarflokkanna. Gleggst sást það í fiskveiðistjórnarmál- inu þar sem – eftir fréttum að dæma – reynt var að negla málið í ráðherra- hópnum pólitískt áður en það fór til þingflokkanna! Það er ekki þingræðis- legt enda hélt það ekki. Angi af sama máli er það þegar tveir þingmenn skrif- uðu sjávarútvegsráðherra og báðu hann um leyfi til að flytja frumvarp. Það er ekki þingræði. Það þarf þess vegna að skoða sérstaklega ríkisstjórnarræði; það er ekki betra en flokksræði því þing- flokkar eru nær grasrótinni, flokkun- um, en ríkisstjórnirnar. Oft er sagt að stjórnmálaflokkar séu miðstöð valdsins á Íslandi. Það er ekki rétt. Fótgönguliðasveitirnar í flokknum ráða miklu minnu nú en áður var sam- anber það sem áður sagði um meðferð mála í Alþýðubandalaginu. Flokkur sem hefur verið lengi í ríkisstjórn – ég tala nú ekki um átján ár – gleymir grasrót- inni og talar ekki við hana nema spari. Miðstöð valdanna áðurnefnd átján ár var þess vegna ekki í Valhöll heldur í stjórnarráðinu. Flokkurinn var hjálpar- dekk, ekki aðalatriði. Og miðstöð þess-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.