Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Síða 142

Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Síða 142
D ó m a r u m b æ k u r 142 TMM 2012 · 1 stjórn til Austur-Evrópu. Á bls. 248 segir Stefanía að niðurstöður fáist með atkvæðagreiðslum á ríkisstjórnarfund- um. Það er ekki rétt. Það gerist yfirleitt ekki. Það var lengi eitt ákvæði í lögum um það að ríkisstjórn tæki saman ákvörðun um mál og það var þegar lána átti þjóðargersemar, handrit, úr landi. Það fóru stundum fram skoðanakann- anir á ríkisstjórnarfundum en ekki atkvæðagreiðslur því það væri meining- arleysa. Þó skilst manni af fréttum að núverandi ríkisstjórn fjalli stundum um mál eins og hún væri fjölskipað stjórn- vald. Það þekki ég ekki og kannski á Stefanía við það. Fram kemur að for- ystumenn flokkanna hafi velt því fyrir sér að mynda minnihlutastjórn sumarið 1978. Það var aldrei gert í neinni alvöru, en það var mikið talað um það í fjöl- miðlum og Framsóknarflokkurinn bauðst til að styðja minnihlutastjórn. En forystumenn Alþýðuflokks og Alþýðu- bandalags höfnuðu þeim möguleika strax. Stefanía segir að lítil stemning hafi verið fyrir vinstri stjórninni í þing- flokkum Alþýðubandalags og Alþýðu- flokks 1978. Það er ekki rétt, en það var lítil stemning fyrir stjórninni í Alþýðu- flokknum. Öðru máli gegndi um Alþýðubandalagið. Stefanía segir að þjóðarsáttin 1990 hafi verið í anda kjarasamninganna frá 1986. Þetta hef ég ekki heyrt eða séð fyrr og væri gaman að fá því lýst nánar. Stórmerkileg er sú ábending Stefaníu að Sjálfstæðisflokkur og/eða Framsókn- arflokkur réðu alltaf forsætisráðherrun- um frá 1927 til 2009. Jóhanna Sigurðar- dóttir er fyrsti forsætisráðherrann í átta- tíu og tvö ár sem þessir flokkar ráða ekki. Sú kenning eða klisja veður uppi að það sé auðveldara að starfa í tveggja flokka stjórnum en margra flokka stjórnum. Það er nokkuð til í því en er þó ekki einhlítt: Stjórnin 1988–91 sat út kjörtímabil og var a.m.k. þriggja ef ekki fimm flokka stjórn. Það var stjórnin sem kláraði þjóðarsáttina. Þar voru Alþýðuflokkur, Alþýðubandalag, Fram- sóknarflokkur og Borgaraflokkur og Samtök um jafnrétti og félagshyggju – auk þess sem Alþýðubandalagið var klofið og var stjórnin því eiginlega á stundum sex flokka stjórn. Stjórnin 80–83 var þriggja til fjögurra flokka stjórn og kláraði líka kjörtímabil. Sagt er að „vegna náinna tengsla Alþýðuflokksins við verkalýðshreyf- inguna töldu til dæmis margir að stjórn- araðild hans gæti greitt fyrir friði á vinnumarkaði …“ Þetta átti oft við Alþýðubandalagið en kannski við Alþýðuflokkinn fyrir 1942. Sagt er að ríkisstjórn hafi haft samráð við aðila vinnumarkaðarins 59–71. En eftir það hafi ekki verið mikið um samráð fyrr en svo 1986. Þetta er beinlínis rangt: 71–74, 78–79 og 80–83 var náið og ítarlegt samstarf við verkalýðshreyfinguna. Í lögum um efnahagsmál var samráð meira að segja lögfest. Þá kemur fram á tveimur stöðum að ráðherrar Alþýðu- bandalagins hafi verið þrír 71–74; þeir voru tveir. Aðrir möguleikar en málþóf Málþóf er tæki stjórnarandstöðunnar – og þýðir ekkert að þræta fyrir það. Mál- þóf skilar oft árangri að mati stjórnar- andstöðu. Sjaldgæft er hitt að málþóf skili árangri að mati stjórnarflokks. Þó var það þannig vorið 1983 þegar við þrír ráðherrar Alþýðubandalagsins stóðum í ræðustólnum klukkustundum saman til að stöðva tillögu um að taka álmálið af Hjörleifi Guttormssyni iðnaðarráðherra. Það málþóf tókst vel. Það er rétt sem Þorsteinn Magnússon bendir á, að það er hlægilegt þegar þingmenn eru alltaf að reyna að sverja af sér málþóf. Hér
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.