Tímarit Máls og menningar - 01.09.2015, Síða 22

H j a l t i H u g a s o n
22 TMM 2015 · 3
um hinn hvassa, róttæka Krist. Í hassvímu verður hann fyrir trúarlegri (of)
skynjun er Kristur krossfestur í kórglugga í kirkju heilags Albans í Kaup-
mannahöfn ávarpar hann með orðunum: „Jeg er vejen, sandheden og livet“.
(98)22 Heimshöfnunarþanka í anda Imitatio Christi (um 1420) eftir Tómas á
Kempis sem fylgja í kjölfarið ber þó líklega fremur að skilja sem örvæntingu
út af ástarsorg þegar uppstytta verður í sambandi hans við Veru.
Flóki vígist um það leyti sem núverandi messuform þjóðkirkjunnar gekk í
gildi (1981) og kemur þá fram sem lágkirkjulegur siðbótarprestur:
Flóki snerist öndverður gegn þessari vélrænu nýskipan og þótti hún trufla helgina
fremur en hitt. Hann skirrðist líka við að klæðast hempu og pífukraga, stæling á
einkennisbúningi aðalsmanna frá 16. öld. Bað um að vera ekki „séraður, afbökun á
„sir“. Minnti á hvernig til embættisins var stofnað í upphafi. Sjómenn, smiðir, toll-
arar – menn af holdi og blóði – órakaðir og sveittir í önn dagsins. (120)
Síðar á hann þó eftir að snúast til harðrar varnar fyrir hina brothættu helgi
kirkjuhússins er hljóðmaður sjónvarpsins sýnir því ekki meiri virðingu en
svo að opna þar kókdós með smelli sem magnast í tómu skipinu.
Flóki verður loks fyrir nýrri vitrun í Skógarhlíðinni sem verður „[…] á
sinn hátt vegur hans til Damaskus.“ (122)23 Þar opinberast hversdagurinn
Flóka og spyr hvers vegna hann vanræki sig:
Áðan hafði umferðin bundist samtökum um að hindra hann í að komast leiðar
sinnar – adrenalíninnspýtingarnar hefðu dugað heilli herdeild. Nú naut hann þess
að aka í rólegheitum sömu leið til baka. Ótal smáatriði sem hann dundaði við að
veita athygli: gæsir í oddaflugi, starrar á loftneti, dansandi plastpoki – en upp frá
götunni risu Bláfjöll svo hvít, „hvítari en nokkur þófari fær gert“. (122–123)24
Þarna leiðir trúarleg opinberun til nýrrar gjörhygli, núvitundar og ofur-
skynjunar á hinu hversdagslega umhverfi Símonar. Í kjölfarið fylgir ró, festa
og sátt milli prestshlutverksins og amsturs hverdags- og heimilislífs sem
áður rákust á. Allt vefst saman í heildstætt munstur eins og fram kemur í
einni þekktustu senu bókarinnar sem gerist í stiganum í „Alkablokkinni“
þar sem Flóki býr:
Mikið kann ég illa við að sjá prestinn taka stigann, sagði fullorðin kona um leið og
hún skáskaut sér fram hjá Flóka sem kraup með skúringafötu og tusku.
Hví þá? Prestar eru bara eins og fólk er flest.
Guðsmaður! Þessar hendur sem dýft er í vígt vatn – að sjá þær í skólpinu.
Ég er nú með gúmmíhanska þegar ég skúra, maldaði Flóki í móinn. Aftur á móti
þegar ég skíri …
Já, það er eins og sé ekkert pláss fyrir helgi í nútímanum, greip konan við orði um
leið og hún hvarf niður stigann. (145–146)
Að lokum virðast trú og guðfræði Símonar Flóka standa traustum fótum er
mest á reynir og dætur hans ásaka Guð fyrir að leyfa allt bölið í heiminum
meðal annars að því er virðist ólæknanlegan sjúkdóm hans sjálfs: