Tímarit Máls og menningar - 01.09.2017, Side 31

Þ r í r M á r a r
TMM 2017 · 3 31
Ég er sá sem segir, að hún dóttir yðar og Márinn séu núna að leika skepnu með tvö
bök.
Hallgrímur:
Því nú, já, núna, gamall svartur hrútur
riðlast á yðar hvítu gimbur.
og
Ég er einmitt sá sem kemur til að segja yður að akkúrat núna eru dóttir yðar og
Márinn að leika tvíbökuna frægu, skepnu þá sem hefur tvö bök.
Hallgrímur er í fyrra tilfellinu sjónarmun berorðari en fyrirrennarar hans, og
nákvæmari, enda fer hér ekkert á milli mála hvað Jagó er að tala um, engin
tvíræðni. Grunnmerking „tupping“ er „copulating“ þegar talað er um sauðfé,
svo „riðlast“ er betra en „hnippa“, hvað þá hið pempíulega „glingra“. Þarna
heftir líka stuðlareglan þá Matthías og Helga.
Engum þeirra þremenninga tekst vel upp með „making the beast with two
backs“. Undarleg er sú ákvörðun Helga að nota ekki ákveðinn greini hér, og
„leika“ í stað „make“, eins og þeir allir gera, dregur mátt úr myndinni. „Tví-
bakan“ hans Hallgríms er snjöll, og ætti að geta staðið óstudd með hjálp lát-
bragðs leikarans, óþarfi að barna brandarann með framhaldinu.
Hallgrímur greinir sig nokkuð frá fyrri þýðendum þegar kemur að því
að snara tvíræðari stöðum þar sem kynferðisvísun leynist innan um aðrar
mögulegar merkingar. Í ræðunni þegar Jagó manar Ráðrík (þýðing Hallgríms
á nafni Roderigo) til að selja allt sitt og fylgja hernum til Kýpur segir hann
meðal annars:
These Moors are changeable in their wills
1.3.347
Hjá Matthíasi verður þetta: „Þessir Márar eru fjöllyndir í fýsnum sínum.“,
Helgi hefur „Fýsnir Máranna eru á hverfanda hveli“ en Hallgrímur: „Þessir
Márar eiga það til að láta böllinn vísa sér veg“, sem verður að teljast nokkuð
djarflega túlkað.
Fyrr í sama atriði, þar sem feneyskir ráðherrar yfirheyra Óþelló um sam-
drátt þeirra Desdemónu spyr einn þeirra:
Did you by indirect and forced courses
subdue and poison this young maid’s affections?
1.3.112–113
Matthías:
Seg, komstú yfir ástir meyjarinnar
með undirferli, nauðung eða prettum …