Tímarit Máls og menningar - 01.09.2017, Side 64

64 TMM 2017 · 3
B ó k m e n n t a h á t í ð
Erla Erlendsdóttir og Kristín Guðrún Jónsdóttir (ritstj.), Svo fagurgrænar og frjósamar. Smásögur
frá Kúbu, Púertó Ríkó og Dóminíska lýðveldinu, Háskólaútgáfan, Reykjavík, 2008.
Flores, Juan, Divided Borders. Esssayson Puerto Rican Identity, Arte Público Press, Houston,
Texas, 1993.
Flores, Juan, The Diaspora Strikes Back. Caribeño Tales of Learning and Turning, Routledge, New
York, 2009.
Rojo, Ana Leonor, „Esmeralda Santiago and The Latino Collective Memory“, el Andar, a Latino
magazine for the new millennium, vor, 2000, <http://www.elandar.com/back/spring00/stories/
story_esantiago.html> sótt 14.7.2017.
Sánchez, Luis Rafael, La guagua aérea, Editorial Cultura, Río Piedras, 1994.
Sánchez González, Lisa, Boricua Literature. A Literary History of the Puerto Rican Diaspora, New
York University Press, New York, 2001.
Santiago, Esmeralda,Cuando era puertorriqueña, Vintage Español, New York, 1994.
Stavans, Ilan, Conversations with Ilan Stavans, University of Arizona Press, Tucson, 2005.
Tilvísanir
1 Stefinu um yfirburði bandarísks mataræðis bregður oft fyrir í „hispanic“ bókmenntum í
Bandaríkjunum. Í verkum Santiago má sjá hvernig eyjarskeggjum er ráðlagt að borða epli og
ferskjur, ávexti sem vaxa ekki á eyjunni, en enginn gaumur gefinn að innlendum ávöxtum. Í
verkum mexíkóameríkana (chicanóa) er það hvíta samlokubrauðið sem tíðum er tekið fram
yfir korn eða hveiti tortilluna.
2 Ilan Stavans, Conversations with Ilan Stavans, University of Arizona Press, Tucson, 2005, bls.
196.
3 Sumir kalla eyjuna síðustu nýlendu veraldar, aðrir hjálendu; á ensku er ýmist talað um „Free
Associated State of Puerto Rico“ eða „Commonwealth“. Púertóríkanar hafa bandarískt vega-
bréf, kjósa heimastjórn og landstjóra, en hafa hvorki kosningarétt í þing- né forsetakosningum.
Þetta gildir jafnt um þá sem búa á eyjunni og brottflutta. Þeir hafa eigin þjóðfána og álíta
sig púertóríkana. Skömmu eftir að landsmenn fengu bandarískt ríkisfang árið 1917 stóð til
að kenna þeim tungu og gildi hinnar nýju herraþjóðar svo þeir mættu verða hluti af „sið-
menntuðum heimi“. Gefin var út tilskipun um að kennsla skyldi fara fram á ensku á öllum
skólastigum. Þetta vakti að vonum almenna óánægju, mótmæli og deilur. Nokkrum áratugum
síðar, eða árið 1948, voru lögin um kennslu á ensku numin úr gildi og spænskan tekin upp
aftur í skólum landsins. Fyrir þessa þrautseigju gagnvart spænskri tungu fékk þjóðin árið 1991
verðlaun sem kennd eru við Prinsinn af Asturias, en þetta eru bókmenntaverðlaun sem ein-
staklingum er almennt veitt.
4 Í grófum dráttum er íbúafjöldi eyjarinnar um 3.7 milljónir. Á meginlandinu eru þeir um
4,9. milljónir. <http://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/> sótt
14.7.2017.
5 Jorge Duany, The Puerto Rican Nation on the Move. Identities on the Island and in the United
States, The University of North Carolina Press, Chapel Hill/London, 2002.
6 Luis Rafael Sánchez, La guagua aérea, Editorial Cultura, Río Piedras, 1994. Sjá frekari
umfjöllun um þetta málefni í inngangi að smásagnasafninu Svo fagurgrænar og frjósamar.
Smásögur frá Kúbu, Púertó Ríkó og Dóminíska lýðveldinu, Erla Erlendsdóttir og Kristín Guðrún
Jónsdóttir (ritst.), Háskólaútgáfan, Reykjavík, 2008, bls. 20–24 og 50–51.
7 Juan Flores, Divided Borders: Essays on Puerto Rican Identity, Arte Público Press, Houston,
Texas, 1993, bls. 146.
8 Hér er átt við höfundana Bernando Vega og Jesús Colón.
9 Ana Leonor Rojo, „Esmeralda Santiago and The Latino Collective Memory“, el Andar, a Latino
magazine for the new millennium, vor, 2000, <http://www.elandar.com/back/spring00/stories/
story_esantiago.html> sótt 14.7.2017.
10 Esmeralda Santiago, Cuando era puertorriqueña, New York, Vintage Español, 1994. (Þýð.
gr.höf.)