Gripla - 2019, Side 203

203
sendimenn höndum, heldur þeim í fangelsi á laun en gefur þeim líf gegn
því að þeir fari til meintra stuðningsmanna Haralds, beri á þá fé og þyk-
ist vera sendimenn Sveins Danakonungs í leit að liðveislu gegn Haraldi.
Síðan eiga þeir að gefa Haraldi skýrslu um viðbrögðin. Konungur leggur
með öðrum orðum gildru fyrir þegna sína og gengur út frá því að hann
eigi óvini meðal þeirra. í frásögninni í Fornmanna sögum er það skýrara að
sendimennirnir fara til margra stuðningsmanna Haralds.
Sá fyrsti sem sagt er frá í sögubroti Gríms er Einar þambarskelfir.
Hann er í andstöðu við konung, eins og skýrt kemur fram hjá Grími,43 og
dettur ekki í hug að leyna því. Hins vegar telur hann það ekki skipta máli ef
ráðist yrði gegn landinu og konunginum. Þá hyggst hann verja land sitt og
konung með öllum tiltækum ráðum. Það er að hans mati það sem honum
ber að gera. Næstur er Þórir á Steig sem tekur við fjármunum hinna fölsku
sendimanna og talar hlýlega um Svein konung. Síðastur þessara þriggja
í sögunni er Högni Langbjörnsson sem lýsir yfir einlægum trúnaði við
Harald.
Haraldur fer seinna um ríki sitt, hrekur suma af löndum og drepur
nokkra sem hann telur svikara en Einar þambarskelfir er ekki einn af þeim,
enda er afstaða hans hrein og bein. Hann skilur á milli skyldu og vináttu,
leynir engu og konungur veit hvar hann stendur.
Þannig er frásögn Gríms og greinilegt af sögunni að Einar er hans
maður og hegðun hans „rétt“. Ritstjórinn lætur það hins vegar ekki fljóta
með hver lokin urðu á samskiptum Haralds konungs og Einars þamb-
arskelfis í þeirri heimild sem hann þó segist nota. Konungur ætlaði
samkvæmt heimildinni að vingast við Einar, þeir setjast að drykkju og kon-
ungur segir af sér frægðarsögur. Einar sofnar yfir ölinu og sögunum enda
gamall og þreyttur. Konungur lætur Grjótgarð frænda sinn ýta harkalega
við honum sem verður til þess að gamli maðurinn rekur hraustlega við
og þá strunsar konungur út. Einari þykir sér mikil óvirðing ger og hann
og menn hans drepa Grjótgarð, frænda konungs og þykir þá væntanlega
fretsins fullhefnt. Konungur hefnir síðan frænda síns og menn hans bera
banaorð af Einari og Indriða syni hans. Frá þessu segir í 63. kafla sjötta
bindis af Fornmanna sögum. Það fylgir með þar að þessir atburðir hafi
vakið svo mikla úlfúð með bændum að þá hafi ekkert vantað nema foringja
43 „Det maa bemærkes, at Einar Thambarskjælver blandt andre var kong Haralds bittre
fjende,“ Grímur Thomsen, Sagastykker I, 33.
HETJUR OG HUGMYNDIR